دو راه برای پیشگیری از پیامد های فشار خون بالا

آفتاب نیوز :

تخمین ها نشان می دهند یک ششم جمعیت دنیا دچار فشارخون بالا هستند. همچنین در بیشتر کشور هایی که آمار مبتلایان به فشارخونشان بالاست، از هر چهار بزرگسال بالای 18 سال یک نفر به این عارضه دچار است. با وجود اطلاعات هشداردهنده، تنها یک پنجم افرادی که به بیماری فشار خون مبتلا هستند، تحت کنترل و درمان اند. پس می بینید که فشار خون بالا یک عامل ایجادکننده ی مهم برای انواع اختلالات در درازمدت است.

فشارخون چیست و چه اثری بر بدن می گذارد؟

اصلی ترین خصوصیت بیماری فشارخون بالا یا پرفشاری خون، به طور پیوسته بالا بودن فشار خون در شریان های سیستمیک (سرخرگ ها) می باشد. فشار خون شامل دو مقیاس می شود:. فشار خون سیستولیک، ماکسیمم فشاری است که خون هنگام انقباض قلب به شریان وارد می کند. فشار خون سیستولی سالم و طبیعی، 120 میلی متر جیوه و فشار خون 140 سیستولی میلی متر جیوه و بالاتر، پرفشاری خون محسوب می شود. شخصی که فشار خون سیستولی اش 180 میلی متر جیوه است به اقدام پزشکی فوری نیاز دارد.. فشار خون دیاستولیک، اندازه ی فشار خون در زمانی است که بطن های قلب استراحت می کنند (بین پمپاژ های قلب). فشار خون دیاستولیک سالم و طبیعی 80 میلی متر جیوه یا پایین تر است. فشار خون دیاستولیک 90 میلی متر جیوه پرفشاری خون تلقی شده و فشار خون دیاستولیک 120 میلی متر جیوه نیاز به اقدام پزشکی فوری دارد.

طبق آمار، فشار خون بالا هرساله هفت و نیم میلیون نفر را در سراسر دنیا می کُشد. فشار خون بالا عامل 13 درصد از تمام مرگ و میر هایی است که هر ساله در دنیا رخ می دهد.

پیامد های فشار خون بالا برای قلب و سیستم گردش خون

با پیشرفت بیماری فشار خون، دیواره ی شریان ها تدریجاً بیشتر و بیشتر آسیب می بینند. گسترش این بیماری معمولاً در مراحل اولیه خاموش، اما تاثیرات آن نسبتاً ویران کننده است.

پیامد های فشار خون بالا برای شریان ها

دیواره ی شریان ها به مرور زمان به دلیل فشار مداومی که روی آن هاست ضعیف می شود و قطر آن ها به دلیل تجمع لیپید و پلاکت، کاهش پیدا می کند. این فرایند چیزی است که به آن آترواسکلروز (گرفتگی عروق) می گویند و اغلب علت بیشتر سکته های مغزی ایسکمیک و دیگر نارسایی های مربوط به گردش خون است.

همچنین، هایپرتنشن یا همان فشار خون بالا منجر به آنوریسم نیز می شود. آنوریسم به باز شدن غیرعادی دیواره ی یک شریان گفته می شود که شبیه یک خوشه انگور آویزان است.

بعضی از آنوریسم ها مادرزادی اند، اما دیگر آنوریسم ها در اثر سیگار کشیدن، فشار خون بالا و یا کلسترول بالا ایجاد می شوند. آنوریسم ها می توانند پاره شده و بافت های اطراف را پُر از خون کنند، یا اینکه خاموش بمانند و در طول زندگی فرد، مشکلی ایجاد نکنند.

یک آنوریسم آئورتیک پاره شده، کُشنده است. در واقع هشتاد درصد از افرادی که این اتفاق برایشان می افتد جان خود را از دست می دهند؛ نیمی از آن ها پیش از اینکه به بیمارستان برسند فوت می کنند.

پیامد های فشار خون بالا برای قلب

فشار خون بالا باعث هایپرتروفی قلبی (بزرگ شدن بطن چپ قلب) می شود. قلب باید سخت تر پمپاژ کند تا خون به تمام بافت ها برسد، زیرا شریان ها آسیب دیده و باریک شده اند.

بافت قلب مانند هر عضله ی دیگری که مدام تحت فشار و کار زیاد است، در نهایت ضخیم و بزرگ می شود. نه تنها قلب بزرگ می شود بلکه دهلیز های آن نیز گشاد می شوند. در نتیجه، این ارگان مهم بدن تدریجاً سخت تر و سخت تر می تواند خون را پمپاژ کند و منجر به انواع بیماری های قلبی خواهد شد؛ آنژین پکتوریس، نارسایی قلبی، سکته قلبی و سکته مغزی.

پیامد های فشار خون بالا برای مغز و سیستم عصبی

اطلاعات جالب توجهی وجود دارد که مغز را با فشار خون بالا مرتبط می کنند. در بیمارانی که دچار بیماری فشار خون بالا هستند، جریان کلی خون به سمت مغز می تواند مختصراً کاهش پیدا کرده و در بلندمدت منجر به از دست دادن حافظه شود.

این اطلاعات باعث می شود که پرفشاری خون را، قابل اصلاح ترین ریسک فاکتور برای زوال عقل بدانیم. غیر از این، همان طور که گفتیم، کاهش جریان خون در مغز می تواند موجب بروز سکته مغزی ایسکمیک شود که در واقع عامل 80 درصد از موارد سکته های مغزی است.

در این وضعیت، نورون هایی که از شریان باریک شده یا مسدود شده خون دریافت می کنند، دیگر اکسیژن مورد نیازشان را نمی گیرند. از این رو، در عرض چند دقیقه جان خود را از دست می دهند. همچنین این احتمال وجود دارد که هایپرتنشن سبب یک سکته مغزی هموراژیک نیز بشود که علت آن آنوریسم هایی است که درباره شان گفتیم.

پیامد های فشار خون بالا برای بینایی

فشار خون بالا می تواند به رگ های خونی که به شبکیه خون رسانی می کنند آسیب بزند. شاید شما نسبت به این اتفاق آگاه نباشید، اما شبکیه، مسئول ارسال تصاویر به عصب هایی است که آن ها را به مغز می رسانند؛ بنابراین آسیب شبکیه می تواند به بینایی لطمه بزند؛ مثلاً در صورتی که خون کافی به چشم ها نرسد، عصب بینایی به طرز جبران ناپذیری تحلیل می رود. این آسیب درمان شدنی و برگشت پذیر نیست، بنابراین تنها راه چاره این است که جلوی این اتفاق را بگیرید.

ضمناً، فشار خون بالا باعث آسیب رگ های خونی ظریف پیرامون شبکیه می شود. در نتیجه قابلیت تراوش این رگ ها بیشتر شده و خون از آن ها نشت خواهد کرد.

کسی که فشار خون بالا دارد ممکن است خونریزی هایی داشته باشد که به بافت های اطراف آسیب دائمی خواهد زد.

پیامد های فشار خون بالا برای سیستم ادراری

فشار خون بالا، دومین دلیل نارسایی کلیوی (بعد از دیابت) در سراسر دنیاست. احتمالاً به این علت که پرفشاری خون، رگ های خونی موجود در نفرون ها (واحد های سازنده کلیه) را باریک و سخت می کند.

این اتفاق پروتئینوری نامیده می شود و کسی که این عارضه را دارد، پروتئین از طریق ادرار دفع می کند. سطح پروتئین در ادرار معادل 300 میلی گرم یا بالاتر در عرض 24 ساعت، می تواند منجر به نارسایی کلیوی شود. همچنین رگ های آسیب دیده در کلیه ممکن است نتوانند مواد ضایعاتی بدن را به خوبی فیلتر و دفع کنند. تجمع مواد سمی در بدن نیز از راه های گوناگونی اثر خود را خواهد گذاشت.

دیگر عوارض مرتبط با فشار خون بالا

تاثیرات فشار خون بالا بر بدن، تنها عوارض گفته شده نیستند. موارد زیر نیز می توانند از عواقب بیماری فشار خون باشند:. مشکلاتی در سیستم عضلانی اسکلتی. آسیب کلیه باعث می شود کلسیم وارد ادرار شده و دفع شود؛ بنابراین سلول های استخوان در تلاش برای جبران کمبود کلسیم در خون ممکن است مجبور شوند بافت استخوان را بازجذب کنند که نتیجه اش پوکی استخوان خواهد بود.. سیستم تنفسی. کاهش قطر شریان ها ممکن است موجب ترمبوز شود. ضمناً اگر لخته خون کنده شده و با جریان خون حرکت کند، می تواند رگ را مسدود نماید و آمبولی ریه ایجاد کند، یعنی با رسیدن به یک شریان حیاتی در ریه ها، جریان خون را بند بیاورد.. ناتوانی جنسی. برای اینکه نعوظ اتفاق بیفتد، بیضه ها به جریان خون سریع و موثر نیاز دارند و فشار خون بالا باعث اختلال نعوظ در مردان می شود.

دو راه برای پیشگیری از پیامد های فشار خون بالا

پرفشاری خون نیاز به درمان از دو طریق دارد: درمان با دارو و درمان با اصلاح رفتار.

1- ما نمی توانیم بگوییم وقتی فشار خون بالا دارید می توانید فقط با تغییر سبک زندگی خود فشارخونتان را کاهش بدهید؛ بنابراین ممکن است لازم باشد تا آخر عمرتان دارو های مربوط به فشار خون مصرف کنید، مثلاً ادرارآور ها یا مهارکننده های آدرنرژیک.

2- علاوه بر مصرف دارو خودتان هم می توانید با ورزش منظم، کاهش وزن در صورت داشتن اضافه وزن، ترک سیگار، کاهش استرس و روان درمانی، به کاهش علائم فشارخونتان کمک کنید.