ماساژ پروستات اگرچه برای برخی هنوز موضوعی ناشناخته یا حتی بحث‌برانگیز است اما سال‌هاست که در طب مکمل و برخی رویه‌های درمانی مورد توجه قرار گرفته. این عمل هم از منظر درمانی و هم گاه از نظر جنسی در جوامع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. افراد زیادی عبارت «ماساژ پروستات چگونه انجام می‌شود؟» را جستجو می‌کنند تا بدانند آیا این روش واقعاً می‌تواند به مشکلاتی مثل التهاب احتقان یا ناراحتی‌های جنسی و ادراری کمک کند یا خیر. چه برای کمک به بهبود شرایطی مثل پروستاتیت مزمن و BPH باشد چه برای اهداف دیگر آشنایی کامل با این روش تکنیک‌ها احتیاط‌ها و شواهد علمی پشت آن ضروری است. در این مقاله به‌صورت کامل و کاربردی به تمام جوانب آن خواهیم پرداخت. همچنین اگر ساکن ایران هستید و به‌دنبال خدمات ماساژ در تهران می‌گردید باید بدانید این نوع ماساژ در مراکز رسمی ارائه نمی‌شود و صرفاً اطلاعات آموزشی آن در اختیار شما قرار خواهد گرفت.
چرا بسیاری از افراد به دنبال «ماساژ پروستات چگونه انجام می‌شود؟» هستند؟
افرادی که به‌دنبال پاسخ این سؤال هستند معمولاً با یکی از این دو هدف وارد جستجو می‌شوند: یا قصد دارند یک راه درمانی غیردارویی برای کاهش ناراحتی‌های مرتبط با پروستات پیدا کنند یا در پی افزایش کیفیت عملکرد جنسی خود هستند. دسته اول معمولاً با مشکلاتی مثل پروستاتیت مزمن احتقان مایع منی یا هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) درگیرند و شنیده‌اند که ماساژ پروستات می‌تواند در کاهش فشار یا درد کمک کند. دسته دوم عمدتاً با انگیزه جنسی سراغ این موضوع می‌روند و به‌دنبال اصطلاحاتی مانند prostate milking یا تحریک ارگاسمیک از طریق پرینه هستند. البته باید توجه داشت که تفاوت‌های فاحشی میان ماساژ پزشکی و جنسی وجود دارد و هرگونه اقدام بدون دانش کافی یا بدون رعایت اصول بهداشتی می‌تواند منجر به آسیب شود.
تفکیک بین کاربردهای درمانی و جنسی این عمل
یکی از اشتباهات رایج یکسان دانستن ماساژ پروستات درمانی با تحریک جنسی است. در ماساژ درمانی هدف اصلی کاهش التهاب تسکین درد و تخلیه ترشحات محبوس‌شده در غده پروستات است. این نوع ماساژ معمولاً توسط فیزیوتراپیست‌های آموزش‌دیده یا با مشاوره پزشک انجام می‌شود. در مقابل تحریک جنسی پروستات (prostate milking) بیشتر در محتوای اروتیک یا روابط خصوصی دیده می‌شود که هدف آن بیشتر ایجاد لذت است تا بهبود جسمی. هرچند هر دو روش از نظر فیزیکی مشابه هستند (نفوذ مقعدی و تحریک غده) اما اهداف تکنیک‌ها و مخاطبان کاملاً متفاوت‌اند. بنابراین لازم است پیش از هر اقدامی هدف خود را روشن کرده و تفاوت این دو را به‌درستی درک کنید تا از بروز آسیب عفونت یا سوءِبرداشت‌های خطرناک جلوگیری شود.
ماساژ پروستات چیست؟
ماساژ پروستات به عملی گفته می‌شود که طی آن با وارد کردن انگشت یا ابزار مناسب به داخل رکتوم غده پروستات که حدود ۲ تا ۴ سانتی‌متر در داخل قرار دارد به‌آرامی تحریک و فشرده می‌شود تا مایعات جمع‌شده در آن تخلیه شود. این روش از نظر بالینی با دیجیتال رکتال اکزامینیشن (DRE) شباهت دارد اما هدف آن متفاوت است. در DRE پزشک صرفاً با لمس وضعیت و اندازه پروستات را بررسی می‌کند اما در ماساژ فشار ملایمی وارد می‌شود تا از احتقان جلوگیری شود. در زبان انگلیسی گاهی از واژه‌هایی مانند prostate massage یا prostate milking برای توصیف این فرآیند استفاده می‌شود که باید با دقت از منظر علمی یا اروتیک بودن آن‌ها را تحلیل کرد. در کل این روش اگر با رعایت نکات بهداشتی انجام شود می‌تواند به‌عنوان یک مکمل غیرتهاجمی برای برخی از مشکلات پروستات مدنظر قرار گیرد.
دلایل و اهداف ماساژ پروستات
بیشترین کاربردهای ماساژ پروستات در حوزه پزشکی مربوط به کاهش فشار ناشی از تجمع مایع در غده پروستات کمک به تخلیه ترشحات بهبود علائم پروستاتیت مزمن و کاهش نشانه‌های ناشی از BPH یا هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات است. برخی تحقیقات مانند گزارش‌های منتشرشده در Cleveland Clinic و Verywell Health نشان می‌دهند که این روش در برخی افراد می‌تواند علائم ادراری مانند قطع و وصل شدن جریان ادرار تکرر ادرار و درد لگن را کاهش دهد. همچنین گفته می‌شود که با تخلیه ترشحات احتمال بروز التهاب کاهش می‌یابد و احساس فشار کمتر می‌شود. در کنار این موارد برخی افراد به دنبال ارتقای کیفیت ارگاسم از طریق تحریک غده پروستات هستند. هرچند شواهد علمی در مورد فواید قطعی آن هنوز کامل نیست اما تجربه بالینی و گزارش‌های متعدد نشان می‌دهد که این روش برای برخی افراد مفید و مؤثر بوده است.
روش گام‌به‌گام اجرای ماساژ پروستات (خودکار یا همراه)
پیش از هر چیز رعایت کامل بهداشت ضروری است. دست‌ها باید شسته شده و از دستکش لاتکس تمیز استفاده شود. روان‌کننده مناسب (لوبریکانت بر پایه آب) الزامی است. موقعیت بدنی می‌تواند در راحتی انجام نقش مهمی ایفا کند؛ حالت‌های توصیه‌شده شامل خوابیده به پهلو با زانوهای جمع چهار دست‌وپا یا درازکش به پشت با زانوهای بالا آمده هستند. پس از ورود ملایم انگشت اشاره به داخل رکتوم غده پروستات باید در فاصله ۲ تا ۴ سانتی‌متر به سمت جلو لمس شود. سطح آن معمولاً به شکل برجستگی گرد یا بیضوی و کمی اسفنجی است. فشار باید بسیار ملایم و دایره‌وار باشد. تحریک پرینه (ناحیه بین بیضه و مقعد) نیز می‌تواند به تحریک غیرمستقیم پروستات کمک کند. اگر در حین انجام هرگونه درد ناراحتی یا خونریزی احساس شد باید فوراً متوقف شود. در صورت همکاری با شریک اطمینان از رضایت رعایت بهداشت و ارتباط شفاف حیاتی است.
تفاوت بین ماساژ درمانی و فیزیوتراپی پرینه با ماساژ جنسی
فیزیوتراپی پرینه برخلاف باور عمومی بخشی از درمان‌های پزشکی است که هدف آن بهبود عملکرد عضلات کف لگن درمان درد مزمن لگنی یا کاهش تنش در نواحی مجاور پروستات است. این نوع درمان توسط متخصصان آموزش‌دیده انجام می‌شود و هیچ جنبه جنسی در آن وجود ندارد. در مقابل ماساژ جنسی پروستات معمولاً در محتوای غیراستاندارد معرفی می‌شود و در آن هدف تحریک لذت است نه بهبود فیزیولوژیکی. تکنیک‌ها ممکن است مشابه باشند اما هدف بستر اجرا و پیامدها کاملاً متفاوت‌اند. تمایز بین این دو از آن جهت اهمیت دارد که بسیاری از افراد ممکن است با تصور درمانی وارد فرآیندی شوند که جنبه‌های دیگری دارد. در نتیجه اگر قصد دارید برای بهبود سلامت از این تکنیک استفاده کنید حتماً از فیزیوتراپیست یا پزشک متخصص مشورت بگیرید.
نکات بهداشتی و موارد احتیاطی
از مهم‌ترین نکاتی که باید پیش از ماساژ پروستات در نظر داشت وضعیت سلامت عمومی و وجود یا عدم وجود بیماری‌های خاص است. افرادی که دچار عفونت فعال در ناحیه رکتوم هستند مبتلا به سرطان پروستات هموروئید پیشرفته یا زخم داخلی در ناحیه مقعدی‌اند نباید این روش را انجام دهند. همچنین افرادی با سیستم ایمنی ضعیف یا تحت شیمی‌درمانی نیز در معرض خطر بالاتری برای عفونت قرار دارند. پیش از شروع باید دست‌ها شسته شود از دستکش استفاده شود ناحیه مقعد تمیز باشد و حتماً روان‌کننده مناسب استفاده گردد. پس از انجام مجدد ناحیه باید تمیز شود و علائم غیرطبیعی مثل خونریزی یا سوزش باید جدی گرفته شوند. هیچ‌گاه از ابزارهای بدون استریل یا وسایل فلزی و تیز استفاده نکنید. در صورتی که هرگونه درد یا ناراحتی غیرعادی احساس کردید کار را متوقف کرده و با پزشک مشورت کنید.
شواهد علمی و تاثیرات احتمالی
مطالعات علمی درباره ماساژ پروستات هنوز به نتیجه‌گیری قطعی نرسیده‌اند اما نشانه‌هایی وجود دارد که می‌تواند در برخی شرایط مزمن مؤثر باشد. منابعی مانند Cleveland Clinic و Verywell Health اشاره کرده‌اند که در بیمارانی با پروستاتیت مزمن غیر باکتریایی (CPPS) ماساژ منظم پروستات در کنار دارو می‌تواند منجر به کاهش علائم شود. برخی پژوهش‌ها نیز نشان داده‌اند که ماساژ باعث بهبود جریان ادرار و کاهش درد لگنی شده است. از سوی دیگر مقاله‌ای در Mayo Clinic بیان می‌کند که این روش نباید جایگزین درمان‌های دارویی یا تشخیص پزشکی شود چراکه تأثیرات آن در مطالعات وسیع و بلندمدت تأیید نشده‌اند. علاوه بر این اگرچه گزارش‌هایی از افزایش لذت جنسی و ارگاسم قوی‌تر وجود دارد اما این‌ها تجربه‌های فردی هستند و پایه علمی قوی ندارند. در مجموع جامعه پزشکی همچنان با احتیاط به این روش نگاه می‌کند و آن را به‌عنوان گزینه اول درمان توصیه نمی‌کند مگر در شرایط خاص و با نظارت پزشک.
سوالات متداول
آیا ماساژ پروستات دردناک است؟
خیر اگر به‌درستی و با فشار ملایم انجام شود نباید دردناک باشد. اما در صورت وجود التهاب عفونت یا تکنیک نادرست ممکن است ناراحتی ایجاد شود.
چند بار باید انجام شود؟
درمانگران معمولاً پیشنهاد می‌دهند که بیش از یک یا دو بار در هفته انجام نشود. در موارد درمانی خاص پزشک یا فیزیوتراپیست تعداد دقیق جلسات را تعیین می‌کند.
آیا نیاز به دستگاه خاصی هست یا با انگشت هم می‌شود؟
در بیشتر موارد انجام ماساژ با انگشت (و دستکش و روان‌کننده) کافی است. اما برخی ابزارهای مخصوص برای راحتی یا دقت بیشتر طراحی شده‌اند که در فروشگاه‌های پزشکی یا آنلاین قابل تهیه‌اند.
آیا این روش جایگزین درمان است؟
خیر ماساژ پروستات یک روش کمکی است و به‌هیچ‌وجه جایگزین دارو معاینه تخصصی یا درمان کامل پزشکی نمی‌شود. نباید بدون مشورت با پزشک انجام شود.
نتیجه‌گیری
ماساژ پروستات اگر با دانش دقت و رعایت بهداشت انجام شود می‌تواند یک ابزار کمکی برای بهبود برخی از علائم مزمن پروستاتی یا حتی ارتقاء تجربه جنسی باشد. با این حال به دلیل حساس بودن ناحیه وجود بیماری‌های زمینه‌ای و خطرات احتمالی این روش باید با احتیاط و آگاهی کامل انجام شود. در شرایط پزشکی خاص مشورت با پزشک متخصص یا فیزیوتراپیست ضروری است. همچنین در مواردی که هدف جنسی است رعایت اصول ایمنی و رضایت دوطرفه حیاتی است. این مقاله سعی کرد تمامی جنبه‌های علمی کاربردی و احتیاطی را پوشش دهد تا شما بدون نیاز به منابع دیگر تصمیم‌گیری آگاهانه‌تری داشته باشید.