معماری کاخ اردشیر

معماری کاخ اردشیر بابکان، واقع در دشت فیروزآباد استان فارس، نمادی بی بدیل از خیزش هنر و قدرت در دوران آغازین ساسانی است. این سازه که به فرمان اردشیر یکم، بنیان گذار شاهنشاهی ساسانی، در سده سوم میلادی بنا نهاده شد، تجلی گاه نوآوری های عمیق سازه ای و زیبایی شناختی است که نه تنها اصول معماری ساسانی را پایه ریزی کرد، بلکه تأثیرات ماندگاری بر روند تکامل معماری ایرانی و جهانی گذاشت. کاخ اردشیر با بهره گیری از تکنیک های پیشرفته ای چون فیلپوش برای ساخت گنبدهای عظیم و ابداع تالارهای تو در تو، به عنوان نقطه عطفی در تاریخ معماری ایران شناخته می شود.

کاخ اردشیر بابکان، که گاهی با نام آتشکده اردشیر نیز شناخته می شود، یکی از برجسته ترین نمونه های معماری ساسانی است که در قلب دشت فیروزآباد استان فارس، در دامنه کوهی مشرف به شهر باستانی گور (اردشیرخوره)، خودنمایی می کند. این بنا، که در سال ۲۲۴ میلادی و در آستانه تثبیت قدرت اردشیر بابکان ساخته شد، فراتر از یک سازه صرفاً کاربردی، بیانیه ای قدرتمند از هویت نوین و اقتدار ساسانیان محسوب می شود. ظهور گنبدهای عظیم بر فیلپوش و ایوان های باشکوه، نشانگر تحولی عمیق در هنر ساختمانی ایران است که از سنت های پیشین اشکانی فراتر رفته و الگویی برای معماری های پسین، از جمله دوره اسلامی، ارائه داد. این مقاله به تحلیل جامع ابعاد مختلف معماری این کاخ می پردازد؛ از بستر تاریخی و جغرافیایی آن گرفته تا جزئیات سازه ای، مصالح، فنون، تزئینات، و در نهایت، تأثیرات پایدار آن بر معماری ایران و جهان.

بستر تاریخی و جغرافیایی: ریشه های یک شاهکار

برای درک عمیق معماری کاخ اردشیر، ضروری است به بستر تاریخی و جغرافیایی ساخت آن توجه ویژه ای شود. این عوامل نقش بسزایی در شکل گیری ایده و کالبد نهایی این بنا ایفا کرده اند.

موقعیت: در قلب دشت فیروزآباد

کاخ اردشیر در موقعیتی استراتژیک و بی نظیر در دشت فیروزآباد، در دو کیلومتری شمال شهر باستانی گور (اردشیرخوره) و در دامنه کوهی بلند و مشرف به قلعه دختر قرار گرفته است. این انتخاب مکانی، هوشمندی اردشیر بابکان را در نظر گرفتن ملاحظات دفاعی و بهره برداری از منابع طبیعی منطقه نشان می دهد. دشت فیروزآباد، که در دوران ساسانی به «اردشیرخوره» معروف بود، مرکز قدرت اردشیر و نقطه آغازین شاهنشاهی ساسانی بود. نزدیکی به چشمه های طبیعی و رودخانه ای که از کنار کاخ می گذشت، نه تنها امکان آبادانی و ایجاد باغ های سرسبز را فراهم می کرد، بلکه در اندیشه دینی و آیینی ساسانی، حضور آب را به عنوان عنصری مقدس در کنار آتشدان های موجود در منطقه، پررنگ می ساخت.

بانی و تاریخ ساخت: تولد یک امپراتوری

این کاخ به دستور اردشیر بابکان، بنیان گذار مقتدر سلسله ساسانی، در حدود سال ۲۲۴ میلادی ساخته شد. این سال، نقطه عطفی در تاریخ ایران است؛ زمانی که اردشیر با سرنگونی اردوان پنجم، آخرین پادشاه اشکانی، پایه های حکومتی نوین و متمرکز را بنا نهاد. ساخت چنین بنای باشکوهی در آغازین سال های حکومت، نمادی از مشروعیت، قدرت و اقتدار اردشیر و سلسله نوپای ساسانی بود. کاخ اردشیر نه تنها یک اقامتگاه سلطنتی، بلکه تجسم عینی ایدئولوژی ساسانی و تجدید حیات هنر و فرهنگ ایرانی پس از قرن ها حکومت اشکانیان محسوب می شود.

کاربری و نام گذاری: کاخ یا آتشکده؟

پیرامون کاربری اصلی کاخ اردشیر، بحث های متعددی میان باستان شناسان و مورخان وجود دارد. برخی آن را صرفاً یک کاخ و اقامتگاه سلطنتی می دانند که برای نمایش شکوه پادشاهی و برگزاری مراسم رسمی مورد استفاده قرار می گرفته است. وجود فضاهای وسیع پذیرایی و اقامتی مؤید این دیدگاه است. در مقابل، برخی دیگر با استناد به نزدیکی بنا به چشمه «قمپ آتشکده» و وجود آتشدان های تاریخی در نزدیکی آن، کاربری آتشکده یا معبدی برای پرستش الهه آب (آناهیتا) را نیز محتمل می دانند. این دیدگاه بر اهمیت چهار عنصر طبیعی آب، باد، خاک و آتش در اندیشه ایرانیان باستان تأکید دارد که در این منطقه به نحو بارزی در کنار هم جمع شده اند. با این حال، به نظر می رسد این بنا عمدتاً به عنوان اقامتگاهی باشکوه و مکانی برای نمایش قدرت سلطنتی عمل می کرده و از این رو، عنوان «کاخ» برای آن مناسب تر است، هرچند که عناصر آیینی نیز در طراحی آن بی تأثیر نبوده اند.

تأثیر محیط طبیعی

محیط طبیعی دشت فیروزآباد نقش انکارناپذیری در طراحی و انتخاب مصالح کاخ اردشیر داشته است. رودخانه ای که از کنار دیوارهای شرقی کاخ می گذشت، منبع اصلی آب برای مجموعه بوده و چشمه های جوشان در اطراف، سرسبزی و لطافت را به منطقه می بخشیدند. این عناصر طبیعی، علاوه بر تأمین نیازهای زیستی، در اندیشه زرتشتی و ساسانی دارای تقدس بودند و حضور آن ها در کنار یک بنای سلطنتی، اهمیت معنوی و ایدئولوژیکی آن را دوچندان می کرد. طراحی اقلیم محور با حیاط مرکزی برای تهویه و نورگیری، و استفاده از مصالح بومی، همگی نشان از سازگاری هوشمندانه معماران با محیط طبیعی دارد.

کالبد معماری کاخ اردشیر: جزئیات طراحی و ساختار

معماری کاخ اردشیر بابکان، با ساختار مستحکم و نوآوری های سازه ای چشمگیر، نمونه ای برجسته از نبوغ معماران ساسانی است. بررسی جزئیات طراحی و ساختار این بنا، ابعاد عظمت و اهمیت آن را آشکار می سازد.

پلان و سازماندهی فضایی: الگوی نوین ساسانی

کاخ اردشیر بابکان با پلانی مستطیل شکل به ابعاد تقریبی ۱۰۴ در ۵۵ متر، سازماندهی فضایی متقارن و محوری دارد. این تقارن، حس شکوه و اقتدار را به بیننده القا می کند. در قلب این پلان، یک حیاط مرکزی وسیع قرار دارد که به عنوان هسته اصلی مجموعه عمل کرده و دسترسی به فضاهای مختلف را امکان پذیر می سازد. این حیاط نقش مهمی در تهویه طبیعی و تأمین نور فضاهای داخلی ایفا می کرد.

تالارهای تو در تو (Piers-and-Vaulted-Chambers)

یکی از مهم ترین نوآوری های کاخ اردشیر، سبک خاص معماری تالارهای تو در تو است. این تالارها، که با قوس ها و طاق های پیوسته به یکدیگر متصل می شوند، فضاهایی با عمق و تداوم بصری ایجاد می کنند. این شیوه، تفاوت عمده ای با فضاهای منفرد و مجزای بناهای اشکانی دارد و نمادی از تحول در سازماندهی فضایی معماری ساسانی است. فضاهای داخلی کاخ به سه بخش اصلی تقسیم می شدند:

• فضاهای تشریفاتی: شامل تالارهای گنبدی شکل عظیم برای پذیرایی از مهمانان و برگزاری بارگاه سلطنتی.
• فضاهای اقامتی: بخش های مسکونی پادشاه و خانواده اش که توسط اتاق های متعدد احاطه شده بود.
• فضاهای خدماتی: شامل راهروها، گالری ها و اتاق های کوچکتر برای خدمه و انبار.

ایوان ورودی اصلی کاخ در ضلع شمال شرقی قرار داشت که به باغ و حوضی زیبا باز می شد. این ایوان، احتمالا با الهام از معماری اشکانی (مانند کاخ تیسفون)، به عنوان یک فضای واسط بین بیرون و درون عمل می کرد و شکوه آغازین مجموعه را به نمایش می گذاشت.

ایوان ها: شکوه و عظمت دروازه ها

ایوان، عنصری کلیدی در معماری ایرانی است که در دوره ساسانی به اوج شکوه خود رسید. کاخ اردشیر دارای ایوان های بلند و قوسی شکل است که ابعاد عظیم آن ها حس مقیاس پذیری و قدرت را به بیننده منتقل می کند. این ایوان ها، به ویژه ایوان ورودی اصلی، با طاق های باشکوه خود، دروازه هایی به سوی فضاهای داخلی کاخ بودند.

در بخش بالایی برخی ایوان ها، از تکنیک تزئینی و ساختاری به نام گیلوئی استفاده شده است. گیلوئی، که در اصل بخش بین طاق عمارت و دیوار است، با گچ بری ها و نقاشی های ظریف تزئین می شد و مانند گلوی سقف عمل می کرد. این شیوه تزئینی، که مشابه آن را می توان در بناهایی مانند تخت جمشید نیز مشاهده کرد، به زیبایی و شکوه ایوان ها می افزود.

ایوان های گنبدی شکل کاخ اردشیر، نمونه ای بارز از ترکیب هوشمندانه دو عنصر ایوان و گنبد است که مهارت معماران ساسانی را در خلق فضاهای پیچیده و زیبا نشان می دهد. این ایوان ها، که اغلب به فضاهای تشریفاتی و تالارهای گنبدی منتهی می شدند، نقش مهمی در توزیع فضایی و ایجاد سلسله مراتب بصری در مجموعه ایفا می کردند.

گنبدها: اوج نوآوری های سازه ای

کاخ اردشیر بابکان، با داشتن سه گنبد عظیم، یکی از اولین و برجسته ترین بناهای دوره ساسانی است که از گنبد در مقیاس وسیع بهره برداری کرده است. گنبدها نه تنها از نظر بصری تأثیرگذار بودند، بلکه از جنبه فنی و سازه ای نیز اوج دانش مهندسی آن دوران را به نمایش می گذاشتند.

تکنیک فیلپوش (Squinch)

مهمترین نوآوری در ساخت گنبدهای کاخ اردشیر، استفاده از تکنیک فیلپوش (یا گوشه سازی) است. فیلپوش به روشی اطلاق می شود که برای تبدیل فضای چهارگوش زیر گنبد به یک دایره یا چندضلعی نزدیک به دایره، به کار می رود. این تکنیک شامل ایجاد طاقچه های کوچک در گوشه های مربع زیر گنبد است که به تدریج فضا را گرد می کنند. اهمیت فیلپوش در کاخ اردشیر، به عنوان یکی از کهن ترین و پیشرفته ترین نمونه ها در جهان، بسیار زیاد است. این روش، امکان ساخت گنبدهای بزرگ و مستحکم را بر روی پلان های مربع شکل فراهم می کرد و تفاوت آن با گوشواره (Pendentive) که بیشتر در معماری بیزانسی و رومی دیده می شود، در نحوه انتقال بار و شکل هندسی آن است.

تکنیک فیلپوش در کاخ اردشیر بابکان، نقطه عطفی در تاریخ معماری جهان محسوب می شود که امکان ساخت گنبدهای عظیم بر روی پلان های مربع شکل را فراهم آورد و الهام بخش بسیاری از سازه های گنبدی در دوره های بعد شد.

مصالح گنبدها

گنبدها عمدتاً از آجر ساخته شده اند. این انتخاب، برتری فنی گنبدهای آجری ساسانی را نسبت به بسیاری از گنبدهای بتنی رومی در آن دوره، مانند پانتئون، نشان می دهد. گنبدهای آجری انعطاف پذیری و مقاومت بیشتری در برابر نیروهای کششی و فشاری داشتند و از نظر پایداری درازمدت عملکرد بهتری از خود نشان می دادند. این موضوع، نشان دهنده دانش عمیق معماران ساسانی در زمینه مصالح و سازه بود.

روزن مرکزی گنبدها

در نوک سقف گنبدهای کاخ اردشیر، دایره ای باز به قطر تقریبی یک متر وجود داشت. این روزن، کارکردهای متعددی را ایفا می کرد؛ از جمله تأمین نور طبیعی برای فضای زیر گنبد و تهویه هوای داخل تالارها. این ویژگی، نشان دهنده توجه معماران به عناصر طبیعی در طراحی برای ایجاد فضاهایی راحت و روشن بود.

مصالح، فنون و تزئینات: زیبایی در استحکام

پایداری شگفت انگیز کاخ اردشیر پس از گذشت بیش از ۱۸۰۰ سال، گواه بر هوشمندی معماران ساسانی در انتخاب مصالح، به کارگیری فنون ساخت پیشرفته و تزئینات هنری است که در عین زیبایی، به استحکام بنا می افزودند.

مصالح ساختمانی بومی

در ساخت کاخ اردشیر، از مصالح بومی و در دسترس منطقه به نحو هوشمندانه ای استفاده شده است. سنگ های نیم تراش خورده (احتمالاً سنگ های میخکی)، آجر، گچ و ساروج، اجزای اصلی تشکیل دهنده این بنا هستند. این انتخاب، نه تنها هزینه ها را کاهش می داد، بلکه سازگاری بنا با اقلیم محلی را نیز تضمین می کرد. استفاده از ساروج، که ترکیبی از خاکستر، ماسه، آهک و آب است، به عنوان ملاتی بسیار مقاوم، نقش بسزایی در استحکام و پایداری بلندمدت کاخ ایفا کرده است. این ملات، به دلیل خواص هیدرولیکی خود، توانایی مقاومت در برابر رطوبت و فرسایش را داشت.

فنون ساخت و استحکام

یکی از ویژگی های بارز سازه ای کاخ اردشیر، ضخامت عظیم دیوارها است که گاهی به بیش از چهار متر می رسد. این دیوارهای ضخیم، نه تنها پایداری بی نظیری به بنا می بخشیدند، بلکه فضایی برای ایجاد راهروها و گالری های داخلی در طبقه اول فراهم می آوردند که امکان گردش در اطراف گنبدها را میسر می ساخت. این راهروها به کنترل دما و ایجاد عایق حرارتی نیز کمک می کردند. استحکام بی نظیر بنا، به رغم آسیب های طبیعی (مانند سیلاب در سال ۱۳۹۹) و انسانی در طول قرون، نشان دهنده دانش عمیق مهندسی و تجربه بالای معماران ساسانی است.

گچ بری ها و تزئینات هنری

بخش های داخلی کاخ، به ویژه دیوارهای بالای تالارهای گنبدی، با گچ بری های ظریف و متنوعی تزئین شده اند که بخش هایی از آن ها هنوز هم پابرجا هستند. این گچ بری ها، که اغلب نقوش هندسی، گیاهی و گاهی نمادین را شامل می شوند، جلوه ای بی نظیر از هنر ساسانی را به نمایش می گذارند. برخی از نقوش، الهام گرفته از سبک های پیشین مانند تخت جمشید یا هنر اشکانی هستند، اما با ظرافت و پیچیدگی خاص ساسانی ترکیب شده اند. گچ بری نه تنها برای تزئین، بلکه برای پوشاندن سطوح خشتی و ایجاد یک سطح صاف و یکدست نیز به کار می رفت.

در کاخ اردشیر، ستون های چهارگوش و ستون های سنگی نیز مشاهده می شوند که شباهت هایی با معماری اشکانی دارند، اما با تزئینات گچی ساسانی از آن ها متمایز می شوند. همچنین، برخی مستندات به وجود سنگ نگاره ای احتمالی از مراسم تاج گذاری اردشیر بر دیوار بیرونی کاخ اشاره دارند که اگرچه اکنون کاملاً مشخص نیست، اما می تواند بر جنبه های نمادین و روایی کاخ تأکید کند.

ظرافت گچ بری ها در کنار استحکام خیره کننده سازه، کاخ اردشیر را به نمادی از تلفیق هنر و مهندسی در معماری ساسانی تبدیل کرده است.

نوآوری ها و تأثیرات پایدار معماری کاخ اردشیر

کاخ اردشیر بابکان نه تنها یک بنای تاریخی باشکوه، بلکه نقطه عطفی در تاریخ معماری است که با نوآوری های خود، پلی میان سنت های کهن و سبک های نوین ایجاد کرد و تأثیرات ماندگاری بر معماری ایران و جهان گذاشت.

پل انتقال معماری

کاخ اردشیر به وضوح نقش یک پل انتقالی را ایفا می کند. این بنا، بسیاری از اصول معماری دوره ساسانی را که از معماری اشکانی نشأت گرفته بودند، به اوج رساند و پایه گذار بسیاری از الگوهای معماری در قرون بعد شد. در حالی که معماری اشکانی عمدتاً بر روی ایوان های باز و فضاهای مستقل تمرکز داشت، کاخ اردشیر با معرفی گنبدهای عظیم بر فیلپوش و تالارهای تو در تو، تحولی شگرف را رقم زد که به معماری ساسانی هویتی منحصربه فرد بخشید.

تأثیر بر معماری های پسین

نوآوری های معماری کاخ اردشیر تأثیرات گسترده ای بر بناهای پسین، به ویژه در دوره اسلامی، گذاشت:

• معماری اسلامی: رد پای ایوان های باشکوه، گنبدهای بر فیلپوش و سازماندهی تالارهای تو در تو را می توان به وضوح در مساجد جامع، کاخ ها و کاروانسراهای دوره اسلامی ایران مشاهده کرد. بسیاری از اصول طراحی فضایی و سازه ای ساسانی، به ویژه در قرون اولیه اسلامی، به عنوان الگوی اصلی مورد استفاده قرار گرفتند.
• معماری جهانی: تکنیک فیلپوش و ساخت گنبدهای آجری عظیم، نه تنها در ایران، بلکه در مناطق دیگر نیز تأثیرگذار بود. برخی از پژوهشگران معتقدند که معماری بیزانس، به ویژه در ساخت بناهایی مانند ایاصوفیه، از نوآوری های گنبدی شکل ساسانی، از جمله فیلپوش، الهام گرفته است. این مقایسه با گنبدهای بتنی رومی، برتری های فنی گنبدهای آجری ساسانی را بیش از پیش نمایان می سازد.

الگویی برای معماری پایدار

از منظر امروزی، کاخ اردشیر بابکان می تواند به عنوان الگویی برای معماری پایدار مورد مطالعه قرار گیرد. استفاده هوشمندانه از مصالح بومی و طراحی اقلیم محور (مانند حیاط مرکزی برای تهویه و نورگیری، و دیوارهای ضخیم برای عایق حرارتی)، درس های ارزشمندی برای معماران مدرن در زمینه سازگاری با محیط زیست و کاهش مصرف انرژی ارائه می دهد. این بنا نشان می دهد که چگونه می توان با استفاده از دانش بومی و منابع محلی، سازه هایی ماندگار و کارآمد ایجاد کرد.

جایگاه در میراث جهانی یونسکو

اهمیت بی بدیل کاخ اردشیر در تاریخ معماری و فرهنگ جهانی، منجر به ثبت آن در فهرست میراث جهانی یونسکو شد. در ۳۰ ژوئن ۲۰۱۸، این کاخ به همراه هفت اثر باستانی دیگر از سه منطقه باستانی فیروزآباد، بیشاپور و سروستان، با عنوان کلی «چشم انداز باستان شناسی ساسانی منطقه فارس» به این فهرست اضافه شد. این ثبت، تأکیدی بر ارزش جهانی و لزوم حفاظت از این شاهکار معماری است.

مقایسه و تمایز: کاخ اردشیر در میان بناهای هم عصر

برای درک کامل جایگاه معماری کاخ اردشیر، بررسی و مقایسه آن با بناهای هم عصر یا پیشین و پسین، ضروری است. این مقایسه ها، تمایزات و نوآوری های این بنا را بیشتر آشکار می سازند.

مقایسه با قلعه دختر فیروزآباد

قلعه دختر، بنایی ساسانی و مربوط به اوایل دوران اردشیر بابکان، شباهت های ساختاری زیادی با کاخ اردشیر دارد و هر دو در نزدیکی فیروزآباد واقع شده اند. هر دو بنا از گنبدهای بر فیلپوش و مصالح مشابهی استفاده کرده اند. با این حال، تفاوت های کلیدی نیز وجود دارد:

ویژگی	کاخ اردشیر بابکان	قلعه دختر
کاربری	غالباً اقامتگاه سلطنتی و تشریفاتی	قلعه نظامی-دفاعی و اقامتگاه موقت
ابعاد و شکوه	بزرگ تر و باشکوه تر، با پلان مستطیل و فضاهای وسیع	کوچکتر، با ساختار دفاعی و تمرکز بر استحکام
پیچیدگی سازه ای	نوآوری در تالارهای تو در تو و سازماندهی فضایی پیشرفته	ساده تر، با تمرکز بر عملکرد دفاعی
دیوارها	دیوارهای عظیم با راهروهای داخلی و تزئینات	دیوارهای دفاعی و مستحکم

کاخ اردشیر، در واقع نسخه ای توسعه یافته و مجلل تر از قلعه دختر به شمار می رود که با هدف نمایش قدرت و ثبات امپراتوری جدید ساخته شده است.

مقایسه با کاخ های اشکانی

معماری کاخ اردشیر، در مقایسه با کاخ های اشکانی، نشان دهنده تحولی چشمگیر است. در حالی که معماری اشکانی غالباً بر ایوان های عمیق و تالارهای ستون دار با سقف های تخت تأکید داشت، کاخ اردشیر با معرفی گنبدهای عظیم و فضاهای پوشیده با طاق و گنبد، رویکردی نوین را آغاز کرد. تالارهای تو در تو و استفاده گسترده از فیلپوش برای پوشش فضاهای چهارگوش، از جمله وجوه تمایز اصلی با معماری اشکانی است که کمتر از گنبد و طاق های سنگین بهره می برد.

مقایسه با بناهای رومی

در دوره ساخت کاخ اردشیر، امپراتوری روم نیز در اوج خود قرار داشت و بناهای گنبدی شکل عظیمی همچون پانتئون (ساخته شده در حدود ۱۲۶ پس از میلاد) در روم ساخته شده بودند. با این حال، مقایسه گنبدهای کاخ اردشیر با نمونه های رومی، برتری های فنی خاصی را نشان می دهد. گنبدهای رومی اغلب از بتن ساخته می شدند که ماده ای سنگین و نیازمند قالب بندی پیچیده بود، در حالی که گنبدهای کاخ اردشیر از آجر ساخته شده بودند. این گنبدهای آجری، با وزن کمتر و انعطاف پذیری بیشتر در برابر فشارهای جانبی، از نظر برخی تاریخ نگاران معماری، پیشرفته تر تلقی می شوند و نشان دهنده دانش عمیق مهندسی ساسانی در زمینه مقاومت مصالح است.

نتیجه گیری: میراث ماندگار یک امپراتوری

معماری کاخ اردشیر بابکان، فراتر از یک سازه صرف، بیانیه ای قدرتمند از ظهور یک امپراتوری جدید و تجلی نبوغ هنری و مهندسی ساسانی است. این بنا، با ابعاد عظیم، سازماندهی فضایی منحصربه فرد، و نوآوری های سازه ای همچون گنبدهای بر فیلپوش و تالارهای تو در تو، به عنوان نقطه عطفی در تاریخ معماری ایران و جهان شناخته می شود.

کاخ اردشیر نه تنها شاهدی بر مهارت های فنی معماران باستانی در استفاده هوشمندانه از مصالح بومی و طراحی اقلیم محور است، بلکه به عنوان پل ارتباطی میان سنت های معماری اشکانی و ساسانی عمل کرده و تأثیرات پایدار آن را می توان به وضوح در معماری اسلامی ایران و حتی در بناهای بیزانسی مشاهده کرد. این میراث گرانبها، که امروزه در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده، نه تنها برای پژوهشگران و دانشجویان معماری منبعی ارزشمند است، بلکه برای هر علاقه مند به تاریخ و فرهنگ ایران، داستانی ناگفته از عظمت و خلاقیت یک تمدن کهن را روایت می کند.

بازدید از کاخ اردشیر بابکان، فرصتی بی نظیر برای لمس تاریخ و درک عمیق تر از اصول معماری کهن ایران است. این بنا در استان فارس، شهرستان فیروزآباد، ۳ کیلومتری شمال این شهرستان واقع شده است. بهترین زمان برای بازدید، فصول بهار و پاییز است که هوا معتدل بوده و تجربه دلنشینی را برای گردشگران فراهم می آورد. این کاخ از ساعت ۸ صبح تا پیش از غروب آفتاب قابل بازدید است و برای ورود به آن هزینه ای دریافت می شود.