خیانت در امانت قابل گذشت
جرم خیانت در امانت بر اساس ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی (اصلاحی سال ۱۳۹۹) در دسته جرائم قابل گذشت قرار گرفته است، به این معنا که رسیدگی به آن منوط به شکایت شاکی خصوصی است و با گذشت او در هر مرحله، پرونده مختومه خواهد شد.
اعتماد ستون فقرات روابط اجتماعی و اقتصادی محسوب می شود و نقض آن می تواند پیامدهای عمیق و ویرانگری داشته باشد. در نظام حقوقی ایران، قانونگذار برای حمایت از این اصل اساسی، رفتارهایی نظیر خیانت در امانت را جرم انگاری کرده است. این جرم، که ریشه در نقض تعهدات امانی دارد، نه تنها به فرد زیان دیده، بلکه به کلیت اعتماد عمومی در جامعه لطمه وارد می کند.
با توجه به پیچیدگی های قانونی و تعدد پرونده های مرتبط با خیانت در امانت، درک دقیق ابعاد این جرم، از جمله تعریف، ارکان، مجازات و به ویژه قابلیت گذشت آن، برای هر شهروندی ضروری است. این مقاله با رویکردی تخصصی و مستند به قوانین، به بررسی جامع این موضوع می پردازد تا اطلاعاتی دقیق و کاربردی را در اختیار مخاطبان قرار دهد و آنان را با آخرین تغییرات قانونی آشنا سازد.
مفهوم جرم خیانت در امانت
جرم خیانت در امانت یکی از جرائم علیه اموال و مالکیت است که در ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) به صراحت جرم انگاری شده است. این جرم زمانی محقق می شود که مالی به نحو قانونی و بر اساس یک رابطه امانی به شخصی سپرده شده باشد و آن شخص با سوءنیت و برخلاف اعتماد، اقدام به تصاحب، استعمال، تلف یا مفقود نمودن آن مال به ضرر مالک یا متصرف کند. در حقیقت، ماهیت این جرم بر پایه نقض اعتماد و سوءاستفاده از امانت استوار است.
تعریف قانونی خیانت در امانت
مطابق ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی، «هرگاه اموال منقول یا غیرمنقول یا نوشته هایی از قبیل سفته و چک و قبض و نظایر آن به عنوان اجاره یا امانت یا رهن یا برای و کالت یا هر کار با اجرت یا بی اجرت به کسی داده شده و بنا بر این بوده است که اشیاء مذکور مسترد شود یا به مصرف معینی برسد و شخصی که آن اشیاء نزد او بوده آنها را به ضرر مالکین یا متصرفین آنها استعمال یا تصاحب یا تلف یا مفقود نماید به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.» این ماده چهار فعل مجرمانه اصلی (استعمال، تصاحب، تلف، مفقود نمودن) را در کنار شرط اساسی «عنصر سپردن» برای تحقق جرم خیانت در امانت برشمرده است.
«اموال» در این ماده شامل هر شیء با ارزش اقتصادی می شود، اعم از اموال منقول (مانند پول نقد، خودرو، طلا و جواهر) و اموال غیرمنقول (مانند زمین، آپارتمان) و همچنین نوشتجات و اسناد با ارزش مالی یا اعتباری (نظیر سفته، چک، قبض، اوراق بهادار و سند مالکیت). شرط اساسی این است که مال به یکی از طرق قانونی (مانند اجاره، امانت، رهن، وکالت، کار با اجرت یا بی اجرت) به متهم سپرده شده باشد. این طرق به صورت تمثیلی ذکر شده اند و هر رابطه ای که در آن مال به منظور استرداد یا مصرف خاص به کسی سپرده شود، مشمول این ماده خواهد بود.
ارکان تشکیل دهنده جرم خیانت در امانت
برای تحقق جرم خیانت در امانت، وجود سه رکن اساسی شامل رکن قانونی، رکن مادی و رکن معنوی الزامی است که در ادامه به تفصیل توضیح داده می شوند:
رکن قانونی
رکن قانونی جرم خیانت در امانت همان ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) است. این ماده به صراحت فعل مجرمانه و مجازات آن را بیان کرده و به این جرم وصف کیفری بخشیده است. وجود نص صریح قانونی، مطابق اصل قانونی بودن جرائم و مجازات ها، برای پیگرد و مجازات مرتکب ضروری است.
رکن مادی
رکن مادی جرم خیانت در امانت از دو عنصر اصلی تشکیل می شود:
- عنصر سپردن: این مهم ترین و کلیدی ترین شرط برای تحقق خیانت در امانت است. مال باید به صورت قانونی و با رضایت مالک یا متصرف به متهم سپرده شده باشد. این سپردن می تواند به هر عنوانی باشد که مقصود از آن استرداد مال یا مصرف آن در جهت خاصی باشد. اگر مال بدون رضایت و اراده مالک به دست دیگری افتاده باشد (مانند سرقت یا پیدا کردن مال گمشده)، جرم خیانت در امانت محقق نخواهد شد؛ بلکه ممکن است جرم دیگری مانند سرقت یا کلاهبرداری رخ داده باشد.
- فعل مرتکب (استعمال، تصاحب، تلف یا مفقود نمودن): پس از سپردن مال، مرتکب باید یکی از چهار عمل مجرمانه زیر را انجام دهد:
- استعمال: استفاده از مال مورد امانت به گونه ای که مخالف قصد مالک باشد یا برای امانت دهنده ضرر و زیان به بار آورد. مثلاً استفاده شخصی از خودروی امانتی برای مسافرت، در حالی که برای تعمیر سپرده شده بود.
- تصاحب: قصد مالکیت بر مال امانتی و رفتار کردن با آن به گونه ای که گویی مالک آن است و نیت بازگرداندن آن را ندارد. مثلاً فروش مال امانتی و تصرف در بهای آن.
- تلف: از بین بردن مال امانتی به طور عمدی یا غیرعمدی (ناشی از تقصیر و تعدی) که منجر به نابودی یا غیرقابل استفاده شدن آن شود. مثلاً سوزاندن یا شکستن عمدی مال امانتی.
- مفقود نمودن: ناپدید کردن مال امانتی به گونه ای که امکان دسترسی مالک به آن وجود نداشته باشد، اعم از اینکه عمداً پنهان شده باشد یا به دلیل اهمال و تقصیر از بین رفته و پیدا نشود.
همچنین، این افعال باید به ضرر مالک یا متصرف واقع شوند. صرف ارتکاب فعل بدون ورود ضرر (حتی ضرر احتمالی) به مالک، جرم را محقق نمی سازد.
رکن معنوی (سوءنیت)
رکن معنوی جرم خیانت در امانت به معنای وجود قصد مجرمانه در مرتکب است. این رکن شامل دو جزء است:
- قصد عام (سوءنیت عام): مرتکب باید علم و آگاهی نسبت به ماهیت مال امانتی و رابطه امانی داشته باشد و با اراده آزاد خود یکی از افعال استعمال، تصاحب، تلف یا مفقود نمودن را انجام دهد.
- قصد خاص (سوءنیت خاص): مرتکب باید قصد ضرر رساندن به مالک یا متصرف مال را داشته باشد. این قصد به معنای علم به نتیجه مجرمانه (ضرر) و اراده برای تحقق آن است. بدون وجود این سوءنیت خاص، جرم خیانت در امانت محقق نمی شود، هرچند ممکن است مسئولیت مدنی یا حقوقی دیگری مطرح باشد.
«برای تحقق جرم خیانت در امانت، اثبات عنصر سپردن مال و قصد مجرمانه متهم در اضرار به مالک، از اهمیت محوری برخوردار است و در نبود هر یک، این جرم به اثبات نمی رسد.»
تفاوت خیانت در امانت با جرائم مشابه (مانند کلاهبرداری و سرقت)
تمایز خیانت در امانت از جرائم مشابه مانند کلاهبرداری و سرقت بسیار مهم است؛ زیرا هر یک از این جرائم، ارکان و مجازات های متفاوتی دارند. وجه تمایز اصلی در عنصر سپردن است:
- خیانت در امانت: در این جرم، مال با رضایت و اراده مالک یا متصرف و بر اساس یک رابطه امانی (اجاره، امانت، رهن، وکالت و…) به متهم سپرده می شود. فریب یا ربودن در کار نیست.
- کلاهبرداری: در کلاهبرداری، مال با رضایت ظاهری مالک به دست کلاهبردار می افتد، اما این رضایت از طریق فریب، مانور متقلبانه و اغفال کسب شده است. یعنی مالک به دلیل فریب، مال را می سپارد.
- سرقت: در سرقت، مال بدون رضایت و آگاهی مالک و از طریق ربودن به دست سارق می افتد. هیچ عنصر سپردن یا فریب در سرقت وجود ندارد.
به عنوان مثال، اگر کسی خودروی خود را به دوستش امانت دهد و دوستش آن را بفروشد، خیانت در امانت است. اما اگر دوست با حیله و وعده های دروغین مالک را فریب دهد تا خودرو را به او بفروشد (و مالک فریب بخورد)، کلاهبرداری است. اگر دوست به صورت پنهانی خودرو را از محل پارک سرقت کند، سرقت است.
مجازات جرم خیانت در امانت
مجازات جرم خیانت در امانت، مانند بسیاری از جرائم دیگر، تحت تأثیر تغییرات قانونی قرار گرفته است. درک این تغییرات برای شاکیان و متهمان از اهمیت بالایی برخوردار است.
مجازات اصلی در قانون مجازات اسلامی (قبل از اصلاح)
پیش از تصویب قانون کاهش حبس تعزیری در سال ۱۳۹۹، مجازات جرم خیانت در امانت بر اساس متن اصلی ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی، حبس از شش ماه تا سه سال بود. این بازه مجازاتی، امکان اعمال تخفیف یا تشدید مجازات را برای قضات فراهم می آورد.
تغییرات مجازات بر اساس قانون کاهش حبس تعزیری مصوب ۱۳۹۹
با تصویب قانون کاهش مجازات حبس تعزیری در سال ۱۳۹۹، تغییرات قابل توجهی در مجازات برخی جرائم از جمله خیانت در امانت ایجاد شد. بر اساس اصلاحات صورت گرفته در ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی، جرم خیانت در امانت (موضوع ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی) به عنوان یک جرم قابل گذشت شناخته شد و مجازات آن نیز کاهش یافت.
در حال حاضر، مجازات جرم خیانت در امانت به حبس از سه ماه تا یک سال و شش ماه تقلیل یافته است. این تغییر به معنای نصف شدن حداقل و حداکثر میزان حبس در مقایسه با قانون سابق است. هدف از این اصلاحات، کاهش جمعیت زندان ها و افزایش نقش شاکی خصوصی در فرآیند رسیدگی و اجرای مجازات بوده است.
رد مال و خسارات در جرم خیانت در امانت
علاوه بر مجازات حبس که جنبه کیفری دارد، مرتکب جرم خیانت در امانت مکلف به رد عین مال مورد امانت یا در صورت عدم امکان، جبران قیمت یا خسارات وارده به آن است. این جنبه از دعوا، ماهیتی حقوقی دارد و حتی در صورت گذشت شاکی از جنبه عمومی جرم، مسئولیت متهم در رد مال یا جبران خسارت همچنان باقی است، مگر اینکه در توافقنامه گذشت (صلحنامه) به صراحت ذکر شود که شاکی از مطالبه حقوقی خود نیز صرف نظر کرده است.
قاضی دادگاه کیفری علاوه بر صدور حکم حبس، می تواند حکم به رد مال نیز صادر کند. در غیر این صورت، شاکی می تواند دعوای حقوقی مجزایی برای مطالبه عین مال یا خسارات وارده به دادگاه حقوقی تقدیم نماید.
آیا جرم خیانت در امانت قابل گذشت است؟ (پاسخ کلیدی)
یکی از مهم ترین سوالاتی که در خصوص جرم خیانت در امانت مطرح می شود، این است که آیا این جرم قابل گذشت است یا خیر. پاسخ این سوال پس از اصلاحات قانونی سال ۱۳۹۹ به صراحت مثبت است.
مفهوم جرم قابل گذشت
جرائم قابل گذشت، جرائمی هستند که شروع و ادامه رسیدگی به آن ها در مراجع قضایی، به طور کامل به شکایت شاکی خصوصی (فرد بزه دیده) وابسته است. ویژگی های اصلی این جرائم عبارتند از:
- شروع رسیدگی: بدون شکایت شاکی، دادسرا و دادگاه نمی توانند به جرم رسیدگی کنند و پرونده ای تشکیل نمی شود.
- توقف رسیدگی با گذشت شاکی: اگر شاکی خصوصی در هر مرحله ای از روند رسیدگی (از زمان شروع تحقیقات مقدماتی در دادسرا تا حتی پس از صدور حکم قطعی و در مرحله اجرای احکام) از شکایت خود صرف نظر کند و رضایت دهد، رسیدگی به پرونده متوقف شده و حکم صادره (در صورت وجود) اجرا نخواهد شد. این گذشت می تواند مشروط یا غیرمشروط باشد، اما معمولاً در پرونده های کیفری، گذشت غیرمشروط منجر به مختومه شدن پرونده می شود.
استناد قانونی به قابل گذشت بودن خیانت در امانت
همانطور که پیشتر اشاره شد، بر اساس ماده ۱۰۴ اصلاحی قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۹، جرم خیانت در امانت، که پیش از این یک جرم غیرقابل گذشت محسوب می شد، در فهرست جرائم قابل گذشت قرار گرفته است. این تغییر، یکی از مهم ترین اصلاحات در قوانین کیفری مربوط به این جرم محسوب می شود و آثار حقوقی و قضایی متعددی را به دنبال دارد.
آثار گذشت شاکی در پرونده خیانت در امانت
گذشت شاکی در پرونده خیانت در امانت، دارای آثار حقوقی مهمی است:
- توقف تعقیب و اجرای مجازات حبس: اصلی ترین اثر گذشت شاکی، توقف روند تعقیب کیفری و در صورت صدور حکم، توقف اجرای مجازات حبس است. این امر به معنای مختومه شدن پرونده کیفری و عدم پیگیری جنبه عمومی جرم توسط دولت است.
- اهمیت گذشت در مراحل مختلف:
- در دادسرا: اگر شاکی در مرحله تحقیقات مقدماتی در دادسرا گذشت کند، قرار موقوفی تعقیب صادر و پرونده مختومه می شود.
- در دادگاه: اگر پس از ارسال پرونده به دادگاه و قبل از صدور حکم قطعی گذشت صورت گیرد، دادگاه قرار موقوفی تعقیب صادر می کند.
- پس از صدور حکم قطعی و در اجرای احکام: حتی اگر حکم حبس قطعی شده باشد و متهم در حال گذراندن دوران حبس باشد، با گذشت شاکی، اجرای حکم متوقف شده و متهم آزاد خواهد شد.
- تأثیر بر جنبه حقوقی دعوا: نکته حائز اهمیت این است که گذشت شاکی تنها جنبه کیفری جرم (مجازات حبس) را ساقط می کند و لزوماً جنبه حقوقی (مطالبه عین مال یا جبران خسارت) را از بین نمی برد. شاکی می تواند با گذشت از جنبه کیفری، همچنان مطالبه حقوقی خود را پیگیری کند. مگر اینکه در صلحنامه یا توافقنامه گذشت، به صراحت ذکر شده باشد که شاکی از تمام حقوق خود (کیفری و حقوقی) صرف نظر کرده است. بنابراین، تنظیم دقیق و حقوقی صلحنامه در هنگام گذشت از اهمیت بالایی برخوردار است.
نحوه شکایت و فرآیند رسیدگی به جرم خیانت در امانت
پیگیری جرم خیانت در امانت نیازمند آگاهی از مراحل قانونی است. این فرآیند از ثبت شکایت آغاز شده و تا اجرای حکم ادامه می یابد.
مراحل اولیه شکایت
برای ثبت شکایت از جرم خیانت در امانت، شاکی باید مراحل زیر را طی کند:
- ثبت نام در سامانه ثنا: کلیه مراحل قضایی و اطلاع رسانی ها در سیستم قضایی ایران از طریق سامانه ثنا صورت می گیرد. بنابراین، ثبت نام و احراز هویت در این سامانه برای هر شاکی الزامی است.
- تهیه شکوائیه: شاکی باید یک شکوائیه (دادخواست کیفری) دقیق و مستند تنظیم کند. در شکوائیه باید مشخصات شاکی و متهم، شرح کامل ماجرا، زمان و مکان وقوع جرم، نوع مال مورد امانت، نحوه سپردن مال و اقدام خیانت آمیز متهم به وضوح بیان شود. تنظیم صحیح شکوائیه تأثیر بسزایی در روند رسیدگی دارد.
- مدارک لازم برای اثبات خیانت در امانت: اثبات عنصر سپردن و سوءنیت متهم کلیدی است. مدارک می تواند شامل موارد زیر باشد:
- قراردادها: اجاره نامه، قرارداد امانت، رهن، وکالت نامه یا هر قراردادی که رابطه امانی را ثابت کند.
- رسیدها و فاکتورها: هرگونه سند مالی که نشان دهنده سپردن یا دریافت مال باشد.
- شهادت شهود: اگر افرادی شاهد بر رابطه امانی یا فعل مجرمانه بوده اند.
- مکاتبات و پیامک ها: اسناد الکترونیکی مانند ایمیل، پیامک یا پیام های شبکه های اجتماعی که محتوای امانت داری یا درخواست استرداد مال را اثبات کند.
- صوت و فیلم: هرگونه مدرک صوتی یا تصویری که به اثبات ادعا کمک کند.
- اقرار متهم: در صورت اقرار متهم به ارتکاب جرم.
- مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: پس از تهیه شکوائیه و جمع آوری مدارک، شاکی باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و شکوائیه خود را ثبت کند. این دفاتر شکوائیه را به دادسرای صالح ارسال می کنند.
فرآیند رسیدگی در دادسرا
پس از ثبت شکوائیه، پرونده به دادسرای مربوطه ارجاع می شود و مراحل زیر را طی می کند:
- تحقیقات مقدماتی: بازپرس یا دادیار مسئول پرونده، تحقیقات مقدماتی را آغاز می کنند. این تحقیقات شامل احضار طرفین (شاکی و متهم) برای اخذ اظهارات، جمع آوری ادله، بررسی مدارک و در صورت لزوم، انجام تحقیقات میدانی است.
- صدور قرار جلب به دادرسی یا قرار منع تعقیب:
- قرار جلب به دادرسی: اگر بازپرس یا دادیار پس از تحقیقات، ادله را برای انتساب جرم به متهم کافی تشخیص دهند، قرار جلب به دادرسی صادر می کنند. این قرار به معنای تأیید احتمال وقوع جرم و کفایت ادله برای ارسال پرونده به دادگاه است.
- قرار منع تعقیب: اگر ادله موجود برای اثبات وقوع جرم یا مجرمیت متهم کافی نباشد، قرار منع تعقیب صادر می شود و پرونده در این مرحله مختومه خواهد شد.
- اعتراض به قرار منع تعقیب: شاکی می تواند ظرف ۱۰ روز (برای مقیمین ایران) یا یک ماه (برای مقیمین خارج از ایران) از تاریخ ابلاغ، به قرار منع تعقیب در دادگاه کیفری مربوطه اعتراض کند. در صورت پذیرش اعتراض توسط دادگاه، قرار نقض شده و پرونده برای ادامه رسیدگی به دادسرا یا مستقیماً به دادگاه ارسال می شود.
فرآیند رسیدگی در دادگاه کیفری
در صورت صدور قرار جلب به دادرسی، پرونده به دادگاه کیفری دو (یا یک، بسته به نوع و میزان مال در برخی موارد خاص) صالح ارسال می شود. مراحل رسیدگی در دادگاه به شرح زیر است:
- بررسی ادله و شنیدن اظهارات: قاضی دادگاه ادله ارائه شده توسط طرفین را بررسی کرده و اظهارات شاکی و متهم، شهود و کارشناسان (در صورت لزوم) را استماع می کند.
- صدور حکم برائت یا محکومیت: پس از تکمیل رسیدگی، قاضی ختم دادرسی را اعلام و سپس مبادرت به صدور حکم می کند. این حکم می تواند شامل برائت متهم (در صورت عدم اثبات جرم) یا محکومیت وی به مجازات قانونی (حبس و رد مال) باشد.
مراحل پس از صدور حکم (تجدیدنظرخواهی و اجرای احکام)
پس از صدور حکم، طرفین دارای حق تجدیدنظرخواهی هستند:
- مهلت تجدیدنظرخواهی: طرفین (شاکی و محکوم علیه) می توانند ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ حکم بدوی، نسبت به آن در دادگاه تجدیدنظر استان اعتراض کنند.
- اجرای احکام: پس از طی مراحل تجدیدنظرخواهی و قطعیت حکم (یا عدم اعتراض در مهلت مقرر)، پرونده جهت اجرای حکم به واحد اجرای احکام کیفری دادسرا ارجاع می شود. این واحد مسئول پیگیری و اجرای مجازات حبس و همچنین رد مال یا جبران خسارت محکوم علیه است.
نکات مهم و توصیه های حقوقی در خصوص خیانت در امانت
برای پیشگیری از وقوع جرم خیانت در امانت یا موفقیت در پیگیری قانونی آن، رعایت نکات و توصیه های حقوقی زیر بسیار حائز اهمیت است:
- اهمیت مستندسازی روابط امانی: همواره تلاش کنید هرگونه رابطه امانی (اجاره، رهن، وکالت، سپردن مال) را به صورت کتبی و با جزئیات کامل مستند کنید. تنظیم قراردادهای دقیق، اخذ رسید کتبی برای تحویل و تحول اموال و در صورت لزوم، اخذ گواهی از شهود معتبر، می تواند در اثبات عنصر سپردن در آینده بسیار مؤثر باشد.
- مشاوره با وکیل متخصص: پیچیدگی های حقوقی و قضایی مربوط به جرم خیانت در امانت، لزوم دریافت مشاوره از یک وکیل متخصص کیفری را دوچندان می کند. پیش از هر اقدامی، چه به عنوان شاکی و چه به عنوان متهم، حتماً با وکیل مشورت کنید تا از حقوق خود آگاه شده و بهترین مسیر قانونی را انتخاب نمایید.
- آگاهی از حقوق شاکی و متهم:
- برای شاکی: تمام مدارک و شواهد موجود را با دقت جمع آوری و نگهداری کنید. در تنظیم شکوائیه دقت لازم را به خرج دهید و در صورت نیاز، از وکیل کمک بگیرید.
- برای متهم: در صورت احضار به مراجع قضایی، بدون حضور وکیل و بدون آگاهی کامل از اتهامات، از هرگونه اظهار نظر شتاب زده خودداری کنید. دفاع از خود در چارچوب قانون و ارائه دلایل منطقی بسیار مهم است.
- تفاوت گذشت مشروط و غیرمشروط: اگر قصد گذشت از متهم را دارید، نوع گذشت خود را به وضوح مشخص کنید. گذشت غیرمشروط، به طور کلی پرونده کیفری را مختومه می کند. اما اگر قصد دارید گذشت شما منوط به انجام تعهداتی از سوی متهم (مثلاً رد مال یا پرداخت خسارت) باشد، باید صراحتاً در یک صلحنامه رسمی و با قید شروط، این موارد را ذکر کنید تا از مشکلات بعدی جلوگیری شود.
- رد مال و جنبه حقوقی: به خاطر داشته باشید که گذشت از جنبه کیفری، لزوماً به معنای انصراف از مطالبه مال یا خسارت نیست. برای مطالبه مال یا خسارت، می توانید همزمان با شکایت کیفری، درخواست حقوقی خود را نیز مطرح کنید یا پس از گذشت از جنبه کیفری، دعوای حقوقی مستقلی را آغاز نمایید.
جمع بندی
جرم خیانت در امانت، به عنوان یکی از جرائم مهم علیه اموال، نه تنها به منافع مالی افراد بلکه به اعتماد عمومی در جامعه نیز آسیب جدی وارد می کند. این جرم، بر اساس ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی جرم انگاری شده و برای تحقق آن، علاوه بر عنصر سپردن مال به متهم، انجام یکی از افعال استعمال، تصاحب، تلف یا مفقود نمودن با سوءنیت و به ضرر مالک ضروری است.
با تصویب قانون کاهش مجازات حبس تعزیری در سال ۱۳۹۹، تغییرات مهمی در مجازات این جرم ایجاد شد و حداکثر حبس آن به یک سال و شش ماه کاهش یافت. اما مهم تر از آن، بر اساس ماده ۱۰۴ اصلاحی همین قانون، جرم خیانت در امانت در دسته جرائم قابل گذشت قرار گرفت. این بدان معناست که شروع و ادامه رسیدگی به این جرم منوط به شکایت شاکی خصوصی است و با گذشت او در هر مرحله ای، اعم از دادسرا، دادگاه یا حتی اجرای احکام، پرونده کیفری مختومه خواهد شد. البته باید توجه داشت که گذشت از جنبه کیفری، لزوماً مسئولیت متهم در رد مال یا جبران خسارت را ساقط نمی کند، مگر اینکه در صلحنامه به صراحت ذکر شده باشد.
فرآیند شکایت و رسیدگی به جرم خیانت در امانت نیز شامل مراحلی از ثبت شکوائیه در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، تحقیقات در دادسرا و در نهایت رسیدگی و صدور حکم در دادگاه کیفری است. آگاهی از این مراحل، به همراه مستندسازی دقیق روابط امانی و استفاده از مشاوره حقوقی تخصصی، می تواند در احقاق حقوق افراد نقشی حیاتی ایفا کند.
با توجه به اهمیت حفظ اعتماد در روابط و پیامدهای قانونی نقض آن، توصیه اکید می شود که همواره در مواجهه با روابط امانی و پرونده های مرتبط با خیانت در امانت، با دقت و آگاهی کامل عمل کرده و در صورت نیاز، از راهنمایی وکلای متخصص بهره مند شوید تا از حقوق خود به نحو احسن دفاع نمایید.
برای دریافت مشاوره حقوقی تخصصی در زمینه خیانت در امانت و سایر پرونده های کیفری، می توانید با وکلای مجرب ما تماس بگیرید.