شب یلدا یک سنت ساده و بی‌تکلف بود و اصلا ادعایی نداشت؛ این شب طولانی آمده بود تا به همه درسی بدهد که می‌شود با در کنار هم‌بودن و شادی‌کردن، بر تاریکی‌ها حتی به اندازه یک دقیقه فائق آمد.
نهایت این شب چند کاسه انار و تخمه آفتابگردان بود که با شیرینی دست‌ساز خانگی و دسر‌های ساده‌ای مثل کدوحلوایی و یک وعده شام-که مقداری از شب‌های دیگر اعیانی‌تر بود- همنشین می‌شدند، اما حالا یلدا تبدیل شده به یک جشن اعیانی که جلال و جبروتش باید چشم همه را کور کند و عکس‌های آنچنانی از آن به یادگار بماند.
از ۲ماه قبل فروش لباس مخصوص شب یلدا، ظرف و اکسسوری‌های طراحی شده برای این شب همه جا را پر کرده است و تبلیغات یلدایی از در و دیوار شبکه‌های مجازی و خیابان‌ها بالا می‌رود. در زمینه تنقلات و شام این شب هم که حرفی باقی نمانده، هر روز برگ زرینی از آجیل ویژه، تزئین میوه و گل گرفته تا کیک و شیرینی‌های مخصوص شب یلدا و غذا‌ها و فینگرفود‌هایی با تم این شب رونمایی می‌شود. افراد زیادی هم سالن و تالار برای این شب اجاره می‌کنند و برخی هم حتما باید در این شب با آرایش و لباس خاص عکاسی کنند. در این میان اینستاگرام هم تبدیل به جولانگاه ترویج همه این باید‌های پوشالی شده است.
اما چطور می‌شود یلدایی گرفت بی‌تکلف که در آن صفا و شادی‌ای باشد که در هیچ لباس، عکس و تجملاتی نگنجد؛ شبی که طعم شیرینش بعد از ده‌ها سال زیر زبان مزه کند و یاد عزیزان در ذهن انسان روشن شود.
فلسفه شب یلدا را دریابیم
اول ببینیم که این شب از دل چه ماجرا‌ها و داستان‌هایی بیرون آمد و چطور آخرین شب پاییز برای ایرانی‌ها به بهانه‌ای برای جشن‌گرفتن تبدیل شد. در شب یلدا که به آن شب چله هم می‌گویند، شاهد طی‌شدن بلندترین شب سال و به‌دنبال آن بلندترشدن طول روز‌ها در نیم‌کره‌شمالی هستیم. این شب مصادف با انقلاب زمستانی است و از این جهت گرامی‌داشته می‌شود؛ مردمان ایران زمین از گذشته‌های دور با گرامیداشت شب یلدا به‌خود یادآوری می‌کنند که شب تاریک باقی نخواهد ماند و بالاخره به روز بلند و روشن تبدیل می‌شود.
موبایل ممنوع
چند سالی می‌شود که کمپین‌هایی برای فرهنگسازی شب یلدا بدون حضور موبایل رونق گرفته است؛ هر چند نمی‌توان با قطعیت از تأثیر این اقدامات فرهنگی حرف زد، اما خاصیت فرهنگسازی به همین پیوسته و آهسته حرکت‌کردن است. هر خانواده‌ای به شیوه خود به مبارزه با غول تلفن‌های همراه می‌رود، بعضی‌ها از همان ابتدای شب «وای فای» خانه را خاموش می‌کنند تا کسی دسترسی به اینترنت نداشته باشد، برخی سبد مخصوص جمع‌آوری موبایل را دم در می‌گذارند و در بعضی خانواده‌ها هم پدر و مادر حکم ممنوعیت استفاده از موبایل را صادر می‌کنند تا دیگر کسی جرأت سرک‌کشیدن در فضای مجازی را نداشته باشد.
شعر بخوانیم و بازی کنیم
شعرخوانی و فال حافظ پای ثابت شب یلدای ایرانی‌هاست؛ در این شب باید فرصت را غنیمت شمرد و با تفأل به حافظ این سنت قدیمی را همچنان زنده نگه داشت. در کنار دیوان حافظ و شعرخوانی از شاعران شناخته‌شده ایرانی، می‌توان فضایی برای بازی‌های دسته‌جمعی و خانوادگی در این شب مهیا کرد. حالا که بازار بازی گل یا پوچ در میان نسل جوان داغ شده است، بد نیست که بزرگ‌تر‌ها هم وارد گود شوند و هنر‌های خودشان را در این بازی به رخ بکشند؛ به جز این بازی می‌توان سرگرمی‌هایی مثل پانتومیم، اسم فامیل، مافیا و… را هم در لیست انتظار بازی‌های شب یلدا قرار داد.
تنقلات را ساده و بی‌تکلف بگیریم
نیازی نیست برنامه ویژه‌ای برای پذیرایی شب یلدا درنظر بگیریم. تلاش کنیم از مواد غذایی و خوراکی‌هایی استفاده کنیم که سبک باشند. توصیه می‌شود برای پذیرایی در شب یلدا به جای غذا‌های چرب و شیرین و پرنمک مانند انواع شیرینی‌ها و آجیل شور و تنقلات بدون ارزش غذایی، از میوه‌های تازه و مغز‌های بی‌نمک (مانند پسته، بادام، فندق، بادام‌زمینی) استفاده شود. خیلی‌ها بعد از یلدا، با مشکلات ناشی از پرخوری شب خود را صبح می‌کنند. به همین‌خاطر توصیه می‌شود که میوه و خشکبار سالم با اعتدال مصرف شود. شاید بهتر است که به رسم قدیم در این شب عمل کرد و به جای چیدن میز‌های فربه از تنقلات مختلف و تنها با ساده گرفتن این همنشینی، جا را برای تعداد بیشتری از اقوام و آشنایان باز کرد.
یک نوع غذا کافی است
حرف دورهمی که می‌شود بسیاری گمان می‌کنند باید چند نوع غذا را سر سفره آماده کنند، غافل از اینکه حجم بالای تنقلات و غذای اصلی می‌تواند خاطره تلخی از شب یلدا به جای بگذارد. لازم نیست با جست‌وجو در اینترنت و سرک‌کشیدن در میان صفحات اینفلوئنسر‌ها دستور پخت غذای شب یلدا را انتخاب کرد، گاهی یک غذای ساده بهترین بهانه می‌شود برای اینکه افراد همدل در کنار هم جمع شوند و میان سختی‌های روزگار برای خود فرصت استراحت و شادبودن را خریداری کنند.
فراموش‌کردن بلاگر‌ها
زندگی تجملاتی و رسم و رسوم نمایشی بلاگر‌ها سال‌هاست که از دریچه فضای مجازی به زندگی واقعی بعضی خانواده‌ها کشیده شده است. شاید بد نباشد که حداقل در شب یلدا، دکمه توقف رصد بلاگر‌ها را فشار داد و در این شب به دور از نسخه‌های پرزرق و برقی که آن‌ها می‌نویسند، فقط در کنار خانواده از زندگی واقعی صحبت کرد. در واقع با این ترفند شاید بتوان شب یلدا را همانگونه برگزار کرد که در رسم و رسوماتمان است، نه آنطور که بلاگر‌ها به نمایش می‌گذارند.
