فن آکسیال و تفاوت های آن با فن سانتریفیوژ

فن آکسیال یا فن سانتریفیوژ، کدام یک را بخریم؟

فن آکسیال یا فن سانتریفیوژ یک دو راهی رایج برای کسانی است که به دنبال یک سیستم تهویه‌ی مطبوع برای ساختمان‌های تجاری و مسکونی می‌گردند. اگرچه هر دو این فن‌ها یک هدف مشترک دارند اما طریقه‌ی رسیدن آن‌ها به هدفشان کاملاً متفاوت است. برای این که بتوانید بهترین محصول را برای خود انتخاب کنید ضمن آشنایی با  انواع فن در سیستم‌های تهویه مطبوع، تفاوت عملکردی آن‌ها را نیز مقایسه نمایید. در ادامه به تشریح این تفاوت‌ها و در نهایت ارزیابی این که کدام نمونه بهتر است خواهیم پرداخت.

تفاوت کلی ساختار فن آکسیال با سانتریفیوژ

در فن‌های محوری (آکسیال) اگر امتداد شفت پروانه را تصور کنیم یک محور ایجاد می‌شود. چرخش پروانه و در نتیجه ورود و خروج هوا نیز در راستای همین محور صورت می‌گیرد. اما در فن‌های گریز از مرکز (سانتریفیوژ) چنین نیست. سانتریفیوژها با کمک نیروی گریز از مرکز هوا را از یک سمت به داخل دستگاه می‌کشند و بعد با تغییر زاویه‌ی جریان، هوا را از دریچه‌ی خروجی به بیرون می‌دمند. این تغییر زاویه یا چرخش نیرویی به جریان خروجی می‌دهد که به سبب آن فشار بیشتری ایجاد می‌گردد. بنابراین در فن‌های گریز از مرکز خروجی و ورودی هوا نسبت به هم زاویه دارند در حالی که ورودی و خروجی فن‌های محوری در یک راستا هستند.

هواکش اکسیال یا محوری

یکی از قدیمی ترین و پرکاربرد ترین مدل های هواکش های صنعتی بدون تردید این مدل است. اولین هواکش های برقی در سال1880 ساخته شدند که آن ها هم از نوع هواکش اکسیال بودند این فن بدلیل شکل پره های خود باعث به گردش در آمدن ها به صورت محوری میشود که دلیل اصلی نام گذاری این فن های نیز همین بوده. پیش از این مقاله ای با نام فن اکسیال چیست در سایت منتشر کردیم که به صورت کامل در باره این فن ها صحبت کرده ایم.

فن اکسیال چگونه کار می کند؟

این فن ها دارای تیغه های زاویه دار و بلند هستند که دور یک محور ساده میچرخند. جهت جریان سیال در فن های آکسیال موازی با محور پروانه بوده و زاویه مابین جریان ورودی و خروجی از پروانه صفر می باشد. این فن ها میتوانند هوای زیادی را جابجا کنند ولی جریان ایجاد شده توسط این فن ها چندان زیاد نیست.

فن های اکسیال در کجا استفاده میشوند؟

فن آکسیال بیشتر برای کاربری های عمومی استفاده میشوند و هر وقت نیاز به جابجایی حجم زیادی از هوا بدون استفاده از کانال داشته باشید میتوانید از فن اکسیال استفاده کنید. حجم جابجایی زیاد و فشار کم این فن ها باعث شده این مدل در محل کار،تهویه باشگاه ورزشی، خانه، سیستم تهویه پارکینگ استفاده شود. استفاده از این فن ها به قدری گسترده است که حتی در کامپیوتر ها و خودرو های امروزی از آن زیاد استفاده میشود.

هواکش سانتریفیوژ

فن سانتریفیوژ که با نام هواکش گریز از مرکز نیز شناخته میشود. این فن ها پر کاربرد ترین مدل فن در سیستم تهویه صنعتی هستند. هر گاه بخواهید هوا را از طریق کانال جابجا کنید هواکش گریز از مرکز بهترین انتخاب است. هنگامی کانال انتقال هوا در میان است، مجاری به دلیل افزایش مقاومت در برابر جریان هوا، فشار را افزایش می‌دهدو برای غلبه بر این فشار، شما به هواکشی نیاز دارید که بتواند جریان فشار بالا تولید کند، بنابراین شما به یک هواکش سانتریفیوژ صنعتی نیاز دارید. این هواکش دارای انواع زیادی از جمله فن سانتریفیوژ بکوارد، فن سانتریفیوژ فوروارد و… میباشد.

فن سانتریفیوژ چگونه کار میکند؟

فن سانتریفیوژ دارای شکل استوانه ای میباشد که تعدای پره روی یک پروانه تشکیل شده است. در این مدل فن زاویه ورود و خروج هوا 90 درجه است. در فن سانتریفوژ هوا بعد از ورود از دریچه ورودی به بخش پره ها حرکت می کند و این امر موجب می شود که انرژی جنبشی افزایش یابد و در هنگام خروج به انرژی فشاری تبدیل شده و این امر باعث ایجاد فشار زیاد می شود. اگرچه حجم هوای خروجی از فن سانتریفیوژ نسبت به فن آکسیال کمتر است اما از فشار بیشتری برخوردار است و جریان هوای با ثبات ایجاد می کند.

فن سانتریفیوژ در چه مکان هایی استفاده میشود؟

یک فن سانتریفیوژ معمولاً برای اماکن صنعتی که نیاز به تهویه مطبوع هوا دارند استفاده میشود . از جمله سیستم تهویه اشپزخانه صنعتی ، بیمارستان ها ، کارخانه ها، شرکت ها و…. همچنین ممکن است این موارد را در محیط های تجاری مانند کارواش اتوماتیک نیز ببینید که پس از اتمام شستشو ، فن های بزرگ فقط در چند ثانیه ماشین شما را خشک می کنند.

مزایای فن‌های محوری و گریز از مرکز

برای انتخاب فن آکسیال یا فن سانتریفیوژ لازم است که با مزایای هر کدام از این فن‌ها به شکل مقایسه‌ای آشنا گردید:

مزایای فن‌های آکسیال

• دارای فشار دینامیکی بالاتر
• دارای سرعت عمل بالاتر
• بهره‌مندی از سرعت محیطی بالاتر
• نیاز به انرژی کمتر به هنگام کار
• امکان جا به جایی حجم بیشتری از هوا یا گاز
• کوچک‌ترند
• وزن کمتری دارند
• فشار جریان هوا در بخش خروجی کمتر است

مزایای فن‌های سانتریفیوژ

• نیاز به انرژی بیشتر
• مناسب کار در محیط‌های سخت
• بادوام و دارای مقاومت بالا
• ایجاد جریان هوا با فشار زیاد
• انتقال حجم کمی از هوا
• نیاز به قدرت بیشتر در فرایند کاری
• کانال کشی میزان بهره‌وری از این فن‌ها را افزایش می‌دهد

کانال کشی در کدام سیستم تهویه بهتر است، فن آکسیال یا فن سانتریفیوژ؟

به طور کلی می‌توان گفت که فن‌های آکسیال نیازی به کانال کشی ندارند، چرا که بدون حضور کانال‌ها هم قادرند حجم زیادی از هوا را جا به جا کنند. اما غالبا فن‌های گریز از مرکز (به طور مثال سانتریفیوژ خمیده به جلو) بدون کانال کشی عملا هیچ فایده‌ای ندارند. بنابراین اول از همه باید مشخص نمایید که آیا ساختمان مورد نظرتان فضایی برای نصب کانال دارد یا نه، اگر داشت با کانال کشی به یک تهویه‌ی مطبوع‌تری دست خواهید یافت.

مقاومت گاز در برابر فن، از جمله دلایلی است که فن‌های آکسیال در سیستم‌های کانال کشی شده استفاده نمی‌شوند. اما کماکان محصولاتی مانند هواکش کانالی و جت فن آکسیال نیز وجود دارند که به دو صورت کانالی و بدون کانال قابل بهره‌برداری می‌باشند.

فن آکسیال یا فن سانتریفیوژ، کدام بهتر است؟

پاسخ به این سوال کار چندان راحتی نیست و در واقع پاسخ قاطع و درستی هم وجود ندارد. اگرچه این فن‌ها تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند اما به معنای ارجحیت یک نمونه بر نمونه‌های دیگر در تمامی موقعیت‌ها و مکان‌ها نیست. گاهی این سوال می‌تواند منجر به گمراهی افراد به هنگام انتخاب و خرید شود. لذا در وهله‌ی نخست بایستی کلیه‌ی مقاصد، اهداف و ویژگی‌های محیط مورد نظرتان را مشخص و سپس نسبت به خرید یک نمونه اقدام نمایید.

فن ترکیبی

تا کنون بیشتر به این موضوع پرداختیم که کدام یک از فن آکسیال یا فن سانتریفیوژ بهترند. اما سیستم‌های ترکیبی راندمان فوق العاده بالاتری دارند و هوای محیط را به شیوه مؤثرتری تهویه می‌نمایند. در واقع زمانی که هر دو نوع فن آکسیال و سانتریفیوژ مورد استفاده قرار می‌گیرند:

• جریان ورودی هوا افزایش می‌یابد (مزیت فن آکسیال)
• و جریان خروجی پر قدرت می‌گردد (مزیت فن سانتریفیوژ).

فن سانتریفیوژ در مقابل فن اکسیال

تا به این جای کار با این دو مدل فن آشنا شدید در ادامه نکات و تفاوت فن سانتریفیوژ و فن اکسیال را بیان میکنیم که باید هنگام انتخاب بین این دو فن به آن توجه کنید.

???? هواکش اکسیال :

1- فشار دینامیکی بیشتری دارد.

2- سرعت عملیاتی بالاتری دارد.

3- طول عمر زیادی دارد.

4- حجم بیشتری از هوا را جابجا میکند.

5- جریان هوای کمی را ایجاد میکند.

6- قیمت کمتری دارد.

7- از اندازه و وزن کم تری برخوردار است.

8- مصرف انرژی کمتری دارد.

9- آلودگی صوتی کمی دارد.

???? هواکش سانتریفیوژ :

1- مصرف انرژی بیشتری دارد.

2- در محیط های آلوده مقاوم است.

3- جریان هوای پر فشار تولید میکند.

4- حجم کم تری از هوا را جابجا میکند.

5- مصرف انرژی زیادی دارد.

6- اغلب با کانال های انتقال هوا استفاده میشوند.

7- نیاز به سرویس دارند.

8- آلودگی صوتی بیشتری دارند.

9- ابعاد بزرگی دارند و جابجایی این مدل سخت است.

اکنون شما با تفاوت فن سانتریفیوژ و فن اکسیال آشنا شدید و ویژگی هر کدام را می شناسید و می توانید با توجه به نیاز و کار خود تصمیم آگاهانه ای بگیرید.

چند داده‌ی کلیدی برای انتخاب یک نمونه فن مناسب

• وزن
• سرعت عملیاتی
• صدای تولیدی
• نیاز یا عدم نیاز به کانال کشی
• نیاز به وجود فاصله میان موتور و پروانه

توجه داشته باشید که برای مصارف خانگی معمولا نمونه‌های آکسیال ترجیح داده می‌شوند. از این بابت که صدای کمتری تولید می‌کنند و مصرف برقشان کمتر است.