وسایل حفاظت فردی در محیط کار

وسيله اي كه توسط كارگر پوشيده يا مورد استفاده قرار مي گيرد تا براي حذف تماس مستقيم با عوامل زيان آور محيط كار و تقليل اثرات مخاطره آميز در محل كار توسط فرد استفاده شود. اهمیت این موضوع به قدری است که در راستای ایجاد شرایط کاملا ایمن در محیط کار، علاوه بر تحویل وسایل حفاظت فردی مناسب با نوع کار به کارگران، باید نسبت به رعایت و اجرای مقررات ایمنی در ارتباط با حفاظ دستگاه ها و … اقدام لازم به عمل آید.

تجهیزات حفاظت فردی باید به میزان کافی و همچنین در دسترس کارکنان، بازدید کنندگان و کلیه افرادی باشد که در معرض مخاطرات قرار می گیرند تا بدین وسیله میزان تماس و مواجهه با مخاطرات فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیک و … کاهش یابد. کارکنان با توجه به شرایط محیط کار و خطرات احتمالی در آن باید از وسایل حفاظت فردی مناسب با محیط از قبیل لباس کار، کفش کار، دستکش کار، کلاه ایمنی، عینک ایمنی، ماسک و … استفاده نمایند.

لباس کار

لباس کار با پوشاندن کل بدن از تماس هرگونه وسیله‌ی تیز و برنده و مواد خارجی با بدن جلوگیری می‌کند. باغبانی، تراشکاری و فعالیت در کارگاه‌های چوب‌بری ازجمله مشاغلی هستند که به لباس کار نیاز دارند. لباس‌های کار در مدل‌ها و رنگ‌های مختلف طراحی و تولید می‌شوند و انواع مختلفی دارند.

برخی از آن‌ها دارای جیب‌های متعدد هستند تا وسایل و ابزارآلات موردنیاز را در آن‌ها قرار داد. لباس‌های کار در انواع مختلف یکسره‌ی دوبنده و کاپشن و شلوار طراحی و دوخته می‌شوند و رنگ آن‌ها با یکدیگر متفاوت هستند. مثلاً، کارگرانی که در شب و محیط‌های تاریک مشغول به کار هستند بهتر است از لباس‌‌هایی استفاده کنند که دارای نوار یا لوگو شبرنگ هستند، تا افراد دیگر را متوجه‌ حضور خود کنند.

خرید لباس کار ارزان قیمت و با کیفیت همیشه یکی از دغدغه‌های مدیران شرکت‌ها برای تهیه لباس کار بوده است. برای خرید لباس کار مناسب باید به نکات مهمی توجه کرد که در ادامه به این نکات می‌پردازیم.

درهنگام خرید و انتخاب لباس کار بایستی به سایز آن توجه خواصی کرد. لباس کوچک یا بزرگ ممکن است برای افراد در کار دردسر ایجاد کند. اگر سایز لباس کوچک بوده باشد ممکن است در هنگام فعالیت نتوان به ‌سهولت پاها ودست‌ها را تکان داد و حرکت کرد. بعضی از لباس‌های کار در قسمت مچ پا دارای زیپ جهت تنظیم سایز هستند و می‌توان اندازه‌ی آن‌ها را به دلخواه تغییر داد. البته مدل‌های دوبنده‌ی لباس کار نیز قابلیت تنظیم سایز را دارند.

تجهیزات حفاظت از چشم

اکثر افراد خطرات را بیشتر در قالب خطرات ناشی از پرت شدن از ارتفاع و یا کار کردن با اشیا سنگین می‌دانند. اما در برخی موارد ممکن است خطرات پیش بینی نشده‌ای شامل پاشیدن مواد شیمیایی و یا ورود چوب به چشم‌ها باشند. بدین منظور استفاده از عینک‌ ایمنی کار مناسب ضروری است. ممکن است در برخی موارد عینک ایمنی پاسخگو و محافط نباشد پس باید از یک محافط کامل استفاده شود.

تجهیزات حفاظت فردی برای پا

شایع ترین آسیب های شغلی ایجاد شده در پاها شامل له شدگی، برخورد با قطعات تیز و برنده، سوختگی و … می‌باشد.کفش و چکمه‌های مخصوص کار ویژگی های مخصوصی دارد که با توجه به شغل فرد و عوامل تهدید کننده جهت پیشگیری از حادثه تعیین میشود. در بیشتر موارد این ویژگی ها شامل پنجه فولادی کفش جهت جلوگیری از آسیب پنجه، رویه کفش چرم (عایق برق) و یا PVC (عایق مواد شیمیایی)میباشد.کف کفش قابل انعطاف و از موادی مانند پلی اورتان ساخته می‌شود.

تجهیزات حفاظت از دست

انتخاب دستکش ایمنی مناسب کار، با توجه به نوع خطرات موجود، مقاومت، ضخامت و سطح مورد نیاز ضروری است. به عنوان مثال فردی که با برش چوب سرو کار دارد باید از دستکش مخصوص با جنس متناسب استفاده کند. دستکش‌ها باید قبل از انجام فعالیت از طریق برش تست پارگی بررسی شوند و بعد مورد استفاده قرار گیرند.

حفاظت از سیستم تنفسی

ماسک‌ ایمنی یکی از اصلی ترین لوازم محافظتی تنفس می‌باشند اما حفاظت از سیستم تنفسی نباید با ماسک محدود شود. وسایل دیگری هم هستند که در صنایع مختلف استفاده می‌شوند. این وسایل در برابر آلاینده‌هایی که معمولا دیده نمی‌شوند و نامرئی هستند مورد استفاده قرار می‌گیرند. ماسک‌ها این وظیفه را دارند که از آلودگی‌ها جلوگیری کنند. اما در برخی شرایط به فراهم نمودن اکسیژن هم لازم است، که در این موارد از ماسک‌های خاص استفاده می‌شود.

حفاظت از شنوایی

مواقعی که فرد در یک محیط پر سرو صدا مشغول فعالیت است و از ماشین‌ها و ابزار‌های پر سرو صدا کار می‌کند، مسلم است که خطر شنوایی آن را تهدید کند. گوشی‌ ایمنی از مواردی هستند که از گوش در برابر صدا محافظت می‌کنند و مورد استفاده قرار می‌گیرند. که خود شامل دو نوع روگوشی و توگوشی می‌شوند.

تجهیزات حفاظتی سر و گردن

تجهیزاتی که عمدتاً جهت حفاظت از سر و گردن افراد در حین کار استفاده می شود، کلاه ایمنی است. ویژگی یک کلاه ایمنی خوب این است که عایق برق و جریان الکتریسه بوده و دو لایه باشد. غیر قابل اشتعال بوده و لبه دار باشد. همچنین یک کلاه ایمنی خوب باید حتماً بند دار باشد و روی سر محکم و ثابت قرار بگیرد تا در زمان کار کردن یا با برخورد جسم خارجی کوچکی از سر نیفتد.

به علاوه باید رنگ مناسب و قابل تشخیصی برای کار کردن در طی شب و روز داشته باشد. از طرفی وزن یک کلاه ایمنی استاندارد نیز نباید سنگین باشد، چون ممکن است سنگینی وزن کلاه ایمنی نیز به مهر های گردن و ستون فقرات کارگران آسیب می رساند. همچنین ویژه برخی مشاغلی که باید گردن نیز از خطرات محافظت شود مانند آتش نشانی و جنگل بانی کلاه‌های ایمنی مجهز به حفاظ گردن تولید شده است.

آموزش‌های مرتبط با تجهیزات حفاظت فردی

کارفرما بایستی اطمینان حاصل نماید که کلیه افراد نحوه استفاده صحیح از تجهیزات حفاظت فردی را فرا گرفته اند. به همین منظور باید به صورت دوره ای آموزش های مربوط به تجهیزات حفاظت فردی برای کارکنان برگزار گردد که محتوای این دوره های آموزشی به شرح زیر می باشد.

• بیان خطرات و ریسک های موجود در محیط کار
• بیان الزامات
• بیان علت انتخاب نوع خاصی از تجهیزات حفاظت فردی
• بیان قابلیت ها و محدودیت های تجهیزات حفاظت فردی
• بیان نحوه استفاده و تنظیم تجهیزات حفاظت فردی
• تمرین استفاده از تجهیزات حفاظت فردی
• بیان نحوه اقدام در شرایط اضطراری
• بیان نحوه تهیه، نگهداری و نظافت تجهیزات حفاظت فردی