گزارش نویسی مهندسان ناظر حلقه گمشده نظارت مهندسین ناظر است و عدم دانش نسبت به این مسئله باعث محکومیت هایی بسیاری برای مهندسین ناظر شده است. اسلحه یک مهندس ناظر قلم اوست و علاوه بر دانش مهندسی باید دانش حقوقی مرتبط با رشته خود را نیز بداند تا در پیچ و خم حوادث کاری دچار محاکم قضایی نشود.
پیرو صحبت های گفته شده جای خالی بسیاری از آموزشها در حوزه نظارت خالی بود که با چاپ کتابهایی نظیر، کتاب مهندس ناظر خبره، کتاب همراه ناظر ساختمان، کتاب گزارش ناظر این کمبود تا حد زیادی مرتفع شد. در این مقاله قصد داریم بیشتربه نکات طلایی در گزارش نویسی مهندسان ناظر بپردازیم، با ما همراه باشید.
نکات گزارش نویسی برای مهندسان ناظر:
- در گزارش می بایست مخاطبِ گزارش هایِ مرحله ایه ناظر، مرجع صدور پروانه باشد و با عباراتی مانند:
:به استحضار شهرداری محترم می رساند… گزارش مرحله ای را شروع کند.
- حتما گزارش سر موقع ثبت گردد و با تاخیر و تقدم ثبت نشود، در غیر اینصورت این تصور صورت می‌گیرد که نظارت به صورت مستمر، صورت نگرفته است.
- حتما مستندات مثل دستورِکار، نامه، چک لیست ها و یا عدمِ خلاف ها و رونوشت ها مربوطه به گزارش، پیوست شود.
- در تخلفات فنی تا حد امکان از توقف و جلوگیری از عملیات استفاده نکنید و در صورت نیاز همراه با تخلفات ایمنی ثبت کنید.
- در مرحله گودبرداری دستور توقف را صادر نکنید.
- گزارش های ایمنی را نیز به بازرسی اداره کار تحویل دهید.
- بهتر است در هر مرحله از بازدید، صورتجلسه‌ی فیمابین مجری و ناظر تنظیم گردد و قبل از صدور گزارش خلاف دار با مجری و مالک در قالب نامه و دستورکار مکاتبه نمایید.
- کلی گویی در گزارش ممنوع است.
- بهتر است گزارش مستدل باشد و بندها و مفاد قانونی به صورت مختصر بیان شود.
نحوه خطاب قراردادن در گزارش مرحله ای و یا دستورکار به مراجع ذیصلاح و اشخاص مرتبط در حوزه ساخت و ساز شهری
ناظر کارگاهی ….
مجری ذیصلاح/نظارت عالیه…..
سازنده/پیمانکار…
مالک/سرمایه گذار/کارفرما…
طراح سازه/معماری/تاسیسات برقی و مکانیکی…
مهندسین مشاور….
شهردار/دهیار ناحیه….منطقه…..شهر….
معاونت شهرسازی و معماری شهرداری…..
ریاست سازمان نظام مهندسی استان…
ریاست ایستگاه آتش نشانی
لزوم ارائه به موقع گزارش های مرحله ای عملیات ساختمانی توسط ناظران
با توجه به شرح وظایف ناظران مندرج در مبحث ۲ مقررات ملی ساختمان، ناظران موظفند گزارشات مرحله‌ای خود را به موقع ارائه کنند و انجام ندادن این مهم مصداق تخلفات حرفه‌ای محسوب می‌شود. اخیرا با راه‌اندازی سامانه ارجاع نظارت آبفا و برق و استناد این سامانه‌ها به گزارشات مرحله‌ای ناظران در ساختمان‌های زیر ۱۵۰۰ متر، مشاهده گردید که تعداد قابل توجهی از پروژه‌های ساختمانی مطابقت مرحله اجرای ساختمان و گزارشات ثبت شده را نداشته و نتیجتا منجر به بروز اختلال در روند انتخاب ناظران مکانیک و برق و نیز سامانه‌های مربوطه گردیده است.
لذا ضروری است اعضای محترم سازمان نظام مهندسی، گزارشات مرحله‌ای را در موعد مقرر ارائه نموده و در صورت احرازِ عدم تطابق گزارش مرحله‌ای با وضعیت ملک از طریق سامانه‌های آبفا و برق و بازرسی‌های متعاقب آن، پیگیری تخلف مربوط از طریق مراجع انتظامی صورت خواهد گرفت.
قابل ذکر است به توجه به بروز چنین مسئله‌ای در سامانه آبفا و برق بازرسی‌های موردی تطبیق برای کلیه ساختمان‌ها در تمام متراژها اخیرا افزایش یافته و موارد تاخیر در ارائه گزارش‌ها پیگیری انتظامی خواهد شد.
همچنین ناظرانی که دارایِ، رای شورای انتظامی و یا محرومیت‌های ماده ۱۰۰ شهرداری هستند علاوه بر زمان محکومیت خود، در سامانه ارجاع کار ضریب کاهشی به ایشان تعلق گرفته که منجر به کاهش ارجاعات نظارت خواهد شد.
متن مادۀ 100 قانون شهرداری‌ها
مالکان اراضی و املاک واقع در محدودۀ شهر یا حریم آن باید قبل از هر اقدام عمرانی یا تفکیک اراضی و شروع ساختمان از شهرداری پروانه بگیرند. شهرداری می‌تواند به‌وسیلۀ مأمورین خود از عملیات ساختمانی ساختمان‌های بدون پروانه یا مخالف مفاد پروانه اعم از آنکه ساختمان در زمین محصور یا غیرمحصور واقع باشد جلوگیری کند.
مهندسان از سه زاویه محکوم می‌شوند:
- مسئولیت حقوقی و مدنی
- مسئولیت کیفری و جنایی
- مسئولیت انتظامی
مورد یک و دو که در محاکم قضایی رسیدگی می‌شود و مورد سه در شورای انتظامی سازمان نظام مهندسی استان
علت اصلی محکومیت مهندسین ناظر
علت اصلی محکومیت ها، به عدم آگاهی مهندسان از مسئولیت‌ها و اختیاراتشان برمی‌گردد. مهندسان به کمک این اختیارات که بسیار وسیع هستند و به کمک گزارشهای مرحله ای میتوانند مسئولیت‌های خود را تحت پوشش قرار دهند. دقت داشته باشید که قانونگذار مسئولیت ها و اختیارات مهندسان ناظر را با یکدیگر همتراز و متناظر وضع کرده است. به این معنی که یک مهندس به همان اندازه که اختیارات دارد، به همان اندازه نیز مسئولیت دارد.
زمانی که مهندسی ناظر گزارش مرحله ای خود را به مرجع صدور پروانه (شهرداری دهیاری و ) ارائه می دهد در واقع دستوراتی را اعلام میکند که آن مراجع را به انجام تکالیفی موظف میکند که ناظر برای آنها تعیین کرده است. در اینجا وزن حقوقی مهندس ناظر، نسبت به مرجع صدور پروانه بسیار بیشتر است.
فراموش نکنید که مهندس تعهد به نتیجه است، تعهد به نتیجه ی مهندس به طور کاملا شفاف قابل ملاحظه است و قضات در صدور آرای خود به ریز آیین نامه‌ها و مقررات ملی ساختمان توجهی نمی‌کنند و نتیجه برای آنها مهم است، مفهوم تعهد به نتیجه را برای مهندس، مبنای صدور آرای خود قرار میدهند. به این شکل که خروجی و نتیجه کار مهندس یعنی ساختمان احداث شده مورد بررسی قرار خواهد گرفت. به عنوان مثال آیا ساختمانی که توسط مهندسی طراحی نظارت و اجرا گردیده در عمل خسارت و آسیبیی به بهره بردار می‌رساند یا خیر؟ و یک مهندس به عنوان طراح، محاسب، مجری و ناظر تا چه میزان باعث این خسارت شده است؟
نتیجه گیری:
نتیجه‌ای که کاملا در این مقاله واضح است، این است که مهندسان ناظر ما باید آموزش را در هر مرحله نظارت، سرلوحه خود قرار دهند تا کمترین آسیب به خود و مالکان برسانند.