مروری بر اطلاعات دارویی کلسیم کربنات
کلسیم کربنات Calcium carbonate
گروه دارو: مکمل غذایی
– کربنات کلسیم (Calcium carbonate) هنگامی که مصرف کلسیم در رژیم غذایی کافی نیست به عنوان یک مکمل غذایی به کار می‌رود و در درمان کمبود کلسیم استفاده می‌شود.
– کلسیم برای استخوان‌ها، عضلات، سیستم عصبی و قلب ضروری است.
– کربنات کلسیم همچنین به عنوان یک آنتی اسید برای کاهش سوزش سر دل و ناراحتی معده استفاده می‌شود.
– کلسیم کربنات ترکیبی ساده است که موجب خنثی‌کردن اسیدکلریدریک موجود در معده می‌شود.
– سپس با افزایش PH سبب مهار فعالیت پپسین می‌شود. افزایش یون بی‌کربنات و پروستاگلاندین باعث اثرات محافظت سلولی می‌شود.
قبل از خرید کربنات کلسیم موارد زیر را مطالعه نمایید.
مکانیسم اثر
-.کلسیم کربنات یک مکمل غذایی است که باعث پیشگیری یا درمان تعادل منفی کلسیم می‌شود.
– در به پیشگیری یا کاهش ازدست‌رفتن توده استخوانی کمک می‌کند چرا که کلسیم ترکیب اصلی اسکلت است.
– همچنین عملکرد عصب و عضله را به تعادل رسانده و موجب عادی‌شدن عملکرد قلب می‌گردد.
– با اتصال به فسفات غذا و تبدیل آن به کلسیم فسفات نامحلول که در مدفوع ترشح می‌شود، جهت درمان ازدیاد فسفات خون در بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیه به کار می‌رود.
– پودر میکرونیزه با خنثی‌کردن اسیدیته معده باعث افزایش PH معده و روده می‌شوند.
فارماکودینامیک
– بیماری عفونی معده سبب برهم‌زدن تعادل در ترشح عوامل محافظتی مانند موکوس، بی‌کربنات و پروستاگلاندین‌ها و بدتر شدن عوامل افزایش خطر مانند اسیدکلریدریک، پپسین و هلیکوباکترپیلوری می‌شود.
– آنتی‌اسیدها سبب برقراری تعادل اسید – باز، کاهش فعالیت پپسین و افزایش ترشح بی‌کربنات و پروستاگلاندین‌ها می‌شود.
– ظرفیت خنثی‌سازی اسید توسط کلسیم کربنات 58 میلی اکی‌والان در 15 میلی‌لیتر است.
– این ترکیب زمانی که به عنوان مکمل غذایی استفاده می‌شود مستقیماً سبب افزایش ذخایر کلسیم در بدن می‌شود.
فارماکوکینتیک
جذب
– جذب آن کم است مگر در موارد مصرف طولانی مدت و در دوزهای بالا.
– جذب عمدتا در دوازدهه صورت می گیرد و وابسته به مقدار کلسیتریول و ویتامین دی می باشد.
– متوسط جذب کلسیم بسته به سن شخص متفاوت است (نوزادان 60%، کودکان قبل از بلوغ 28%، کودکان پس از بلوغ 34%، بزرگسالان 25%).
– حین بادرداری جذب کلسیم دو برابر می شود.
– کلسیم به فرم محلول و یونیزه جذب می شود.
– جذب آن در محیط اسیدی افزایش می یابد و در افراد مبتلا به عدم وجود اسید معده، مدفوع چرب و وجود اوره در ادرار کاهش می یابد.
توزیع
به صورت عمده در استخوان ها و دندان ها منتشر می شود.
اتصال به پروتئین
تقریبا 40% آن عمدتا به آلبومین متصل می شود.
دفع
عمدتا از طریق مدفوع (75% به صورت کلسیم جذب نشده)، 22% از طریق ادرار.
مقدار مصرف کلسیم کربنات
آنتی اسید
هنگام شروع ناراحتی معده مصرف شود، دوز مصرفی توصیه شده:
– 500 میلی‌گرم: 2-4 قرص. از 15 قرص در روز بیشتر نشود.
– 750 میلی‌گرم: 2-4 قرص. از 10 قرص در روز بیشتر نشود.
– 1000 میلی‌گرم: 2-3 قرص. از 7 قرص در روز بیشتر نشود.
مکمل کلسیم
1-2/1 گرم در روز خوراکی، یا هر 6-12 ساعت همراه غذا.
دوز مصرفی توصیه شده:
– 19-50 سال: 1 گرم در روز خوراکی.
– زنان بالای 51 سال: 2/1 گرم در روز خوراکی.
– مردان 51-70 سال: 1 گرم در روز خوراکی.
– مردان بالای 70 سال: 2/1 گرم در روز خوراکی.
ملاحظات تنظیم دوز:
کلسیم کربنات (دوز معادل عنصر کلسیم)
– 400 میلی‌گرم (161 میلی‌گرم)
– 500 میلی‌گرم (200 میلی‌گرم)
– 750 میلی‌گرم (300 میلی‌گرم)
– 1000 میلی‌گرم (400 میلی‌گرم)
افزایش فسفات خون
درمان افزایش فسفات خون در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی که در مرحله آخر بیماری هستند.
موارد منع مصرف
ازدیاد حساسیت به این دارو یا ترکیبات موجود در آن
عوارض جانبی کلسیم کربنات
ناراحتی معده , یبوست , تهوع , گیجی , استفراغ , کهیر , استخوان درد , نفخ , تورم , خستگی , سختی تنفس , ضعف عضلانی , کاهش انرژی , افزایش سریع وزن , تورم صورت، لبها، زبان یا گلو , عدم دفع ادرار یا دفع کمتر از حد معمول آن , افزایش سطح کلسیم خون , افزایش تشنگی یا ادرار
تداخلات دارویی
دروسپیرنون , استراموستین , داکسی سیکلین , دیگوکسین , سیپروفلوکساسین , لووتیروکسین , لووفلوکساسین , مینوسایکلین , فسفات پتاسیم , کلسیم استات , پازوپانیب , سدیم پلی استایرن سولفونات , سدیم فسفات (وریدی ) , دمکلوسیکلین , رالتگراویر , نیزولدیپین , آهن , الترومبوپگ , استرانتیوم رانلات , کلسی تریول موضعی , آتوواکون/ پروگوانیل , تیلودرونات , سارسایکلین , بک آمپی سیلین
– برخی از ترکیباتی که به فسفات تبدیل می شوند (مانند کلسیم استات)
– مکمل های فسفات (مانند فسفات پتاسیم)
کربنات کلسیم می‌تواند جذب سایر داروها را کاهش دهد. برخی از این موارد شامل:
– آنتی‌بیوتیک‌های تتراسایکلین (مانند داکسی‌سایکلین، مینوسیکلین)
– بیسفسفونات ها (مانند آلندرونیت)
– استراموستین
– آهن
– لووتیروکسین
– پازوپانیب
– استرونتیوم
– آنتی‌بیوتیک‌های کینولون (مانند سیپروفلوکساسین، لووفلوکساسین)
بنابراین، در مصرف کربنات کلسیم، تا حد ممکن بین مصرف این داروها و کلسیم کربنات فاصله بگذارید.
سایر عوارض جانبی
عوارض گوارشی:
یبوست، نفخ و آروغ زدن با مصرف مکمل‌های کلسیم رایج است (به ویژه با ملح کربنات).
افزایش کلسیم:
افزایش مزمن کلسیم ممکن است در اثر رسوب کلسیم در عروق و بافت‌های نرم روی دهد.
مربوط به بیماری‌ها
فقدان اسید معده:
– جذب کلسیم در عدم حضور اسید معده دچار اختلال می‌شود، هنگام تجویز دارو، ترشح اسید معده خصوصاً تا دو ساعت بعد از مصرف دارو و با دوزهای بالا، افزایش می‌یابد.
– در سالمندان ملح انتخابی (سیترات) است و همراه غذا تجویز می‌شود.
بیماری‌های کم کاری غده پاراتیروئید:
افزایش سطح کلسیم خون و افزایش کلسیم ادرار در بیماران مبتلا به کم کاری پاراتیروئید که ویتامین دی زیادی دریافت کرده‌اند، رخ می‌دهد.
سنگ کلیه (حاوی کلسیم):
در بیماران با سابقه سنگ کلیه، هنگام تجویز مکمل‌های کلسیمی احتیاط شود.
نارسایی کلیوی:
در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی که مستعد و حساس به ازدیاد کلسیم هستند، احتیاط شود.
مصرف همزمان با داروها
تداخل دارو – دارو:
– این فراورده در مصرف همزمان با برخی داروها دارای تداخلات مهم است که نیاز به تنظیم دوز و دفعات مصرف دارد.
– جهت اطلاعات بیشتر از منابع تداخلات دارویی استفاده شود.
ویتامین دی:
برای رسیدن به جذب بهینه کلسیم در بدن، مصرف همزمان با کلسیم جهت درمان یا پیشگیری از مشکلات مربوط به سلامت استخوان، توصیه می شود.
سایر موارد احتیاط
انتخاب محصول مناسب:
– املاح مختلفی از کلسیم موجود است.
– هنگام تجویز و دریافت کلسیم باید به ملح مورد نظر توجه شود.
– انتخاب نادرست یا جایگزینی ملح های مختلف کلسیم با هم و عدم تنظیم دوز مناسب، ممکن است سبب افزایش یا کاهش جذب آن در بدن شود
عوارض جانبی کربنات کلسیم را بیشتر بشناسید
عوارض جانبی کربنات کلسیم چیست استفاده از مکمل کلسیم معمولا با عوارض خاصی همراه نمی باشد با این وجود در صورتی که دوز های بالایی از این عنصر مورد مصرف قرار گیرند می توانند موجب بروز سنگ کلیه، اسهال، حالت تهوع، دل درد و … شوند.
دارو کربنات کلسیم
دارویی است که برای جلوگیری یا درمان سطح پایین کلسیم خون در افرادی که از رژیم غذایی خود کلسیم کافی دریافت نمی کنند، استفاده می شود. این دارو ممکن است برای درمان بیماری های ناشی از سطح پایین کلسیم مانند از دست دادن استخوان (پوکی استخوان)، ضعف استخوان ها (استئومالاسی / راشیتیسم)، کاهش فعالیت غده پاراتیروئید (هیپو پاراتیروئیدیسم) و بیماری عضلانی خاص استفاده شود. این دارو همچنین ممکن است در بیماران خاص برای اطمینان از دریافت کافی کلسیم (زنان باردار، شیرده یا یائسگی، افرادی که از داروهای خاصی مانند فنی توئین، فنوباربیتال یا پردنیزون استفاده می کنند) استفاده شود.
اثرات جانبی کربنات کلسیم
یبوست، گاز و آروغ زدن ممکن است رخ دهد. در صورت تداوم یا بدتر شدن هر یک از این عوارض، سریعاً به پزشک یا داروساز خود بگویید.اگر پزشک شما را به استفاده از این دارو راهنمایی کرده است، به یاد داشته باشید که وی قضاوت کرده است که سود شما بیش از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می کنند عوارض جانبی جدی ندارند.
در صورت بروز هر یک از این عوارض جانبی بعید اما جدی، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید: از دست دادن اشتها، حالت تهوع / استفراغ، کاهش وزن غیرمعمول، درد استخوان / عضله، تغییرات ذهنی / خلقی (به عنوان مثال، گیجی)، سردرد، افزایش تشنگی / ادرار، ضعف / خستگی غیرمعمول.در صورت بروز هر یک از این عوارض جانبی نادر اما بسیار جدی، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید: علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار).
واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: بثورات پوستی، خارش / تورم (به خصوص صورت / زبان / گلو)، سرگیجه شدید، مشکلات تنفسی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.این لیست کاملی از عوارض جانبی کربنات کلسیم نیست. در صورت مشاهده سایر عوارض ذکر شده در بالا، به پزشک مراجعه کنید.
کلسیم کربنات
کلسیم ماده معدنی است که به طور طبیعی در غذاها یافت می شود. کلسیم برای بسیاری از عملکردهای طبیعی بدن، به ویژه تشکیل استخوان و نگهداری آن لازم است.کربنات کلسیم برای جلوگیری یا درمان کمبود کلسیم استفاده می شود.مارک ها و اشکال مختلفی از کربنات کلسیم در دسترس است. در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک، از کمک فوری پزشکی استفاده کنید: کهیر؛ مشکل تنفس تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو.
در صورت داشتن موارد زیر، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.
- ادرار کم یا بدون ادرار
- تورم، افزایش سریع وزن
- مقادیر بالای کلسیم در خون – حالت تهوع، یبوست، افزایش تشنگی یا ادرار، ضعف عضلانی، کمبود انرژی یا احساس خستگی.
در صورت بارداری یا شیردهی آیا می توانم از کربنات کلسیم استفاده کنم؟
در صورت بارداری یا شیردهی قبل استفاده از کربنات کلسیم با پزشک خود مشورت کنید. دقت کنید که دوز های کربنات کلسیم در دوران بارداری یا هنگام شیردهی متفاوت است.
هنگام مصرف کربنات کلسیم از مصرف چه داروها و غذایی خودداری کنم؟
قبل از مصرف مولتی ویتامین ها، مکمل های معدنی یا آنتی اسیدها هنگام مصرف کربنات کلسیم، از پزشک یا داروساز خود سوال کنید.
چگونه باید کربنات کلسیم مصرف کنم؟
دقیقاً همانطور که روی برچسب نوشته شده است یا طبق دستور پزشک استفاده کنید. در مقادیر بیشتر یا کمتر یا بیشتر از حد توصیه شده استفاده نکنید. برچسب محصول کربنات کلسیم خود را بررسی کنید تا ببینید آیا باید آن را با غذا یا بدون غذا مصرف کنید. قرص معمولی کربنات کلسیم را با یک لیوان آب کامل ببلعید.سوسپانسیون خوراکی (مایع) را درست قبل از اندازه گیری دوز، به خوبی تکان دهید. داروی مایع را با سرنگ دوز ارائه شده یا با یک قاشق مخصوص اندازه گیری دوز اندازه گیری کنید. اگر دستگاه اندازه گیری دوز ندارید، از داروخانه تهیه کنید.
نتیجه گیری
کربنات کلسیم یک ماده ای است که برای کمبود کلسیم در بدن مورد استفاده قرار می گیرد. دقت کنید که نباید بدون تجویز دکتر این ماده را با دوز های مختلف مصرف کنید. در این صورت باعث ایجاد عوارض جانبی مختلفی می شود که باید به پزشک مراجعه کنید. بنابراین قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.