تفاوت سنگ سنداستون و کنگلومرا

ستاره | سرویس علوم – سنگ کنگلومرا، سنگ رسوبی ساخته شده از سنگریزه‌های گرد و شن و ماسه است که معمولا انسجام خود را با یکدیگر به وسیله‌ سیلیکا، کلسیت یا اکسید آهن حفظ می‌کنند. سنگ کنگلومرا شبیه ماسه سنگ است، اما ذرات تشکیل دهنده‌ی آن به جای ماسه از سنگریزه‌های زاویه دار یا گرد تشکیل شده است. سنگ کنگلومرا سنگ درشت بافی است که اغلب در مسیر رودخانه‌ها شکل می‌گیرد. سنگریزه‌ها و ماسه می‌توانند از بسیاری از مواد معدنی متفاوت تشکیل شده باشند، اما معمولا از مواد معدنی بر پایه‌ی کوارتز شکل گرفته اند. سنگ کنگلومرا درجه‌ی سختی متنوعی دارد و اغلب شبیه بتون به نظر می‌رسد و معمولا در لایه‌های طبقاتی عمدتا سفت و سخت یافت می‌شوند. بستر‌های کنگلومرا اغلب منابع آب زیرزمینی یا پترولیوم هستند و در صنایع ساختمانی به عنوان سنگ تزیینی به کار می‌رود.

چگونگی تشکیل سنگ کنگلومرا

سنگ کنگلومرا زمانی پدید می‌آید که شن‌ها یا ریگ‌ها می‌توانند با طی کردن مسافت‌ها مسیر گرد شوند یا دستخوش غلتیدن قرار گیرند. سواحل دریاها، بستر رودخانه‌ها و یخچال‌های طبیعی می‌توانند کنگلومرا تولید کنند. زمانی که سنگریزه‌ها و حتی تخته سنگ‌ها به اندازه‌ی کافی از محل اصلی خود جا به جا شوند و گرد شوند یا دستخوش حرکات مکانیسمی قرار گیرند، احتمال ایجاد کنگلومرا افزایش می‌یابد. کلسیت، سیلیکا یا اکسید آهن فضای بین سنگریزه‌ها را پر کرده و آن‌ها را محکم به یکدیگر می‌چسبانند. برخی اوقات همه‌ آوار‌های موجود در کنگلومرا به یک اندازه هستند، اما معمولا سنگریزه‌های کوچکتری وجود دارند که تا حدودی فضا‌های بین آوارهای بزرگتر را پر می‌کنند. مناطق مناسب برای تولید سنگ کنگلومرا سواحل، بستر رودخانه‌ها و یخچال‌هاست.

تعریف مهم: آوار به دانه یا اجزای ریز سنگ‌های آواری مانند اجزای ماسه سنگ گفته می‌شود.

طبقه‌بندی سنگ کنگلومرا

ویژگی‌های زیر برای طبقه بندی و دسته بندی کردن سنگ کنگلومرا در نظر گرفته می‌شوند.

ترکیب آوارها

اگر همه‌ آوراهای موجود در کنگلومرا از یک نوع سنگ یا ماده‌ی معدنی باشد در گروه مونومیکتیک‌ها (Monomictic) قرار می‌گیرند، اما اگر آوارهای موجود از دو نوع  سنگ کرم یا ماده‌ی معدنی یا بیشتر تشکیل شده باشند پولی میکتیک (Polymictic) نامیده می‌شوند.

اندازه‌ی آوارها

مقدار و ترکیبات شیمیایی ماتریکس، بافت

اگر آوارها با یکدیگر ارتباط نداشته باشند (مقدار زیادی بافت) آنرا پاراکنگلومرا می‌نامند، اما اگر آوارها با یکدیگر در تماس باشند آنرا اورتوکنگلومرا می‌نامند. محیطی که مواد معدنی را ته نشین می‌کند سنگ کنگلومرا ممکن است از محیط‌های آب‌های عمیق دریا، یخچال‌های طبیعی، آبرفتی، رودخانه‌ای یا محیط‌های دریایی کم عمق تشکیل شود.

 

ویژگی‌ها و کاربردها

ویژگی اصلی سنگ کنگلومرا وجود آوارهای گرد و قابل رویت درون بافت است. وقتی آوارها را لمس می‌کنیم احساس نرمی می‌کنیم هر چند بافت می‌تواند یا نرم باشد یا سخت و خشن. سختی و رنگ سنگ بسیار متنوع است. وقتی بافت نرم باشد، ممکن است به عنوان ماده‌ی پرکردنی در ساختمان‌ها و صنایع حمل و نقل خرد شود. اما کنگلومرای سفت و سخت ممکن است برای ساخت سنگ بعد برای زیبا‌تر به نظر رسیدن دیوار‌ها و کف‌ها برش داده و صیقل داده شوند.

سنگ کنگلومرا را کجا می‌توان پیدا کرد؟

سنگ کنگلومرا در مریخ

زمین تنها مکان یافتن سنگ کنگلومرا نیست. در سال ۲۰۱۲، ناسا عکس‌هایی مبنی بر وجود سنگ کنگلومرا و ماسه سنگ در سطح مریخ به دست آورد. وجود کنگلومرا دلیل قانع کننده‌ای است که سطح مریخ را یک مرتبه آب فرا گرفته است. سنگریزه‌ها درون صخره‌ها گرد شده اند و این نشان می‌دهد که آن‌ها در امتداد جریان آب حمل شده و به هم ساییده شده اند. (باد به حد کافی قوی نیست تا سنگریزه‌های تا این حد بزرگ را جا به جا کند.)

تفاوت سنگ کنگلومرا و ماسه سنگ